Οτιδήποτε παίρνεις από τους άλλους δεν γίνεται δική σου γνώση. Γίνεται απλώς ένας τρόπος, ένα μέσο για να κρύψεις την άγνοιά σου. Κι όταν κρύβεις την άγνοιά σου, δεν μπορείς ποτέ να φτάσεις στη γνώση. Επειδή έχεις την ιδέα ότι αυτή είναι δική σου γνώση, προσκολλάσαι σ’ αυτήν με όλο σου το είναι.
Προσκολλάσαι στις σκέψεις σου και δεν έχεις το θάρρος να τις εγκαταλείψεις. Τις υποστηρίζεις, επειδή νομίζεις πως είναι δική σου γνώση κι ότι αν τις χάσεις, θα γίνεις αδαής. Να θυμάσαι όμως πως όσο κι αν προσκολλάσαι στις σκέψεις σου, δεν γίνεσαι γνώστης μέσα από αυτές τις σκέψεις.
Για να σκάψει κανείς ένα πηγάδι, πρώτα πρέπει να βγάλει το χώμα και οι πέτρες κι ύστερα αρχίζει το νερό να τρέχει από τις πλευρές του πηγαδιού και να το γεμίζει. Το νερό βρισκόταν ήδη εκεί, δεν χρειαζόταν να μεταφερθεί από κάπου αλλού. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν να μετακινηθούν οι πέτρες και το χώμα. Υπήρχαν εμπόδια και μόλις αυτά μετακινήθηκαν, εμφανίστηκε το νερό. Δεν χρειαζόταν να μεταφερθεί νερό μέσα στο πηγάδι. Το νερό βρισκόταν ήδη εκεί, απλώς έπρεπε να απομακρυνθούν τα εμπόδια.
Η γνώση βρίσκεται ήδη μέσα σου, δεν χρειάζεται να την πάρεις από κάπου αλλού. Οι πηγές της είναι κρυμμένες μέσα σου, πρέπει απλώς να απομακρυνθούν με το σκάψιμο τα εμπόδια που βρίσκονται ανάμεσα — οι πέτρες και το χώμα. Τότε θα αρχίσουν να εμφανίζονται οι πηγές της γνώσης.
Για να φτιάξεις μια δεξαμενή, δεν χρειάζεται να σκάψεις και να βγάλεις έξω τις πέτρες και το χώμα. Πρέπει να φέρεις πέτρες και χώμα από κάπου αλλού και να φτιάξεις ένα τοίχο. Κι όταν φτιαχτεί ο τοίχος, το νερό δεν έρχεται από μόνο του. Πρέπει να το φέρεις από τα πηγάδια των ανθρώπων και να το βάλεις μέσα στη δεξαμενή.
Μπορεί να βλέπεις το νερό μέσα στη δεξαμενή και να το βλέπεις και μέσα στο πηγάδι, υπάρχει όμως διαφορά. Η πρώτη διαφορά είναι ότι η δεξαμενή δεν έχει δικό της νερό. Ό,τι βρίσκεται μέσα στη δεξαμενή είναι δανεικό. Σύντομα μουχλιάζει και λιμνάζει, επειδή αυτό που είναι δανεικό, δεν είναι ζωντανό, είναι νεκρό. Το νερό που στέκεται μέσα στη δεξαμενή λιμνάζει, σαπίζει και σύντομα θα αρχίσει να βρομάει. Το πηγάδι όμως έχει τη δική του πηγή νερού. Το νερό δεν μουχλιάζει ποτέ. Το πηγάδι έχει τη δική του πηγή ροής.
Με τη δεξαμενή και το πηγάδι συμβαίνουν δύο διαφορετικές διαδικασίες. Η δεξαμενή φοβάται ότι κάποιος θα της πάρει το νερό, επειδή αν φύγει το νερό, η δεξαμενή αδειάζει. Το πηγάδι όμως θέλει κάποιον να του πάρει το νερό του, ώστε να μπορεί να γεμίσει με πιο φρέσκο και ζωντανό νερό. Το πηγάδι φωνάζει: «Πάρε το νερό μου! θέλω να το μοιραστώ!» Η δεξαμενή φωνάζει: «Μην πλησιάζεις! Μην αγγίζεις το νερό μου! Μη μου παίρνεις το νερό μου!»
Η δεξαμενή θέλει κάποιον που έχει νερό να της το φέρνει, να το χύνει μέσα της και να τη γεμίζει, ώστε να μπορεί να μεγαλώνει η περιουσία της. Αν όμως κάποιος έχει έναν κουβά, το πηγάδι θέλει αυτόν τον άνθρωπο να πάρει από το νερό του, ώστε να μπορέσει να ξεφορτωθεί το παλιό νερό και να βγάλει καινούργιο. Το πηγάδι θέλει να μοιράζεται, η δεξαμενή θέλει να συσσωρεύει.
Το πηγάδι έχει ρυάκια, που συνδέονται με τον ωκεανό. Το πηγάδι μπορεί να φαίνεται μικρό, στο βάθος όμως συνδέεται με το άπειρο. Όσο μεγάλη όμως κι αν φαίνεται μια δεξαμενή, δεν συνδέεται με κανέναν. Τελειώνει και κλείνει στον εαυτό της. Δεν έχει κανένα ρυάκι. Δεν έχει κανένα τρόπο να συνδεθεί με το άπειρο.
Η δεξαμενή θέλει κάποιον που έχει νερό να της το φέρνει, να το χύνει μέσα της και να τη γεμίζει, ώστε να μπορεί να μεγαλώνει η περιουσία της. Αν όμως κάποιος έχει έναν κουβά, το πηγάδι θέλει αυτόν τον άνθρωπο να πάρει από το νερό του, ώστε να μπορέσει να ξεφορτωθεί το παλιό νερό και να βγάλει καινούργιο. Το πηγάδι θέλει να μοιράζεται, η δεξαμενή θέλει να συσσωρεύει.
Το πηγάδι έχει ρυάκια, που συνδέονται με τον ωκεανό. Το πηγάδι μπορεί να φαίνεται μικρό, στο βάθος όμως συνδέεται με το άπειρο. Όσο μεγάλη όμως κι αν φαίνεται μια δεξαμενή, δεν συνδέεται με κανέναν. Τελειώνει και κλείνει στον εαυτό της. Δεν έχει κανένα ρυάκι. Δεν έχει κανένα τρόπο να συνδεθεί με το άπειρο.
Ο νους του ανθρώπου μπορεί να γίνει είτε πηγάδι είτε δεξαμενή. Αυτές είναι οι δύο πιθανότητες για το νου του ανθρώπου. Και ο άνθρωπος που ο νους του γίνεται δεξαμενή, σιγά-σιγά θα τρελαθεί.
Όλων σας ο νους έχει γίνει δεξαμενή. Δεν έχετε φτιάξει πηγάδια, έχετε φτιάξει δεξαμενές. Μαζεύετε πράγματα από όλο τον κόσμο, από βιβλία, από ιερά κείμενα, από διδασκαλίες, τα μαζεύετε όλα αυτά και νομίζετε όπως έχετε γίνει γνώστες. Κάνετε το ίδιο λάθος που κάνει και η δεξαμενή. Η δεξαμενή νομίζει πως είναι πηγάδι, επειδή και στα δύο μπορείς να δεις νερό μέσα τους.
Μπορείς να βρεις γνώση σε ένα διανοούμενο και σε ένα συνειδητό άνθρωπο. Ο διανοούμενος όμως είναι δεξαμενή και ο συνειδητός άνθρωπος είναι πηγάδι. Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στους δύο. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο θεμελιώδης και βαθιά είναι αυτή η διαφορά. Η γνώση του διανοούμενου είναι δανεική, σάπια, μουχλιασμένη. Ο συνειδητός άνθρωπος δεν παίρνει νερό από τους άλλους. Το νερό έρχεται από μέσα του. Έρχεται από την ύπαρξη.
Έχεις κάνει το νου σου ένα πράγμα δανεικό, σάπιο κι ύστερα προσκολλάσαι σ’ αυτό. Όπως είπα, η δεξαμενή φωνάζει: «Μη μου παίρνεις το νερό μου! Αν φύγει το νερό μου, τότε θα αδειάσω, δεν θα απομείνει τίποτα μέσα μου. Τα πλούτη μου θα χαθούν, οπότε δεν πρέπει να τα πάρει κανένας.»
Μπορείς να βρεις γνώση σε ένα διανοούμενο και σε ένα συνειδητό άνθρωπο. Ο διανοούμενος όμως είναι δεξαμενή και ο συνειδητός άνθρωπος είναι πηγάδι. Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στους δύο. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο θεμελιώδης και βαθιά είναι αυτή η διαφορά. Η γνώση του διανοούμενου είναι δανεική, σάπια, μουχλιασμένη. Ο συνειδητός άνθρωπος δεν παίρνει νερό από τους άλλους. Το νερό έρχεται από μέσα του. Έρχεται από την ύπαρξη.
Έχεις κάνει το νου σου ένα πράγμα δανεικό, σάπιο κι ύστερα προσκολλάσαι σ’ αυτό. Όπως είπα, η δεξαμενή φωνάζει: «Μη μου παίρνεις το νερό μου! Αν φύγει το νερό μου, τότε θα αδειάσω, δεν θα απομείνει τίποτα μέσα μου. Τα πλούτη μου θα χαθούν, οπότε δεν πρέπει να τα πάρει κανένας.»
Εκείνος που φοβάται ότι ο πλούτος του θα εξαφανιστεί με το μοίρασμα, πρέπει να φροντίσει πολύ τον πλούτο του. Έτσι, όλος ο δανεικός πλούτος είναι το πρόβλημα. Επειδή δεν είναι ποτέ αληθινός, εμφανίζεται ο φόβος ότι θα εξαφανιστεί, οπότε προσκολλάσαι πάνω του ακόμα πιο σφιχτά.
Το πρώτο βασικό πράγμα που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι η γνώση και η συλλογή σκέψεων είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Οι σκέψεις που αποκτώνται ή δανείζονται από τους άλλους δεν είναι γνώση. Οι σκέψεις που παίρνονται από άλλες πηγές δεν οδηγούν τον άνθρωπο ούτε στην αλήθεια ούτε στον εαυτό του. Αυτή η γνώση είναι ψεύτικη. Προκαλεί την ψευδαίσθηση ότι έχεις φτάσει σε κάποια γνώση, στην πραγματικότητα όμως δεν γνωρίζεις τίποτα. Παραμένεις αδαής.