Οι παλιές συνήθειες μας εμποδίζουν να απελευθερωθούμε

Εκατομμύρια άνθρωποι δεν κάνουν τη συσχέτιση ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΤΗΤΑ — ΕΝΕΡΓΕΙΑ — ΣΩΜΑ κι έτσι είναι καταδικασμένοι να πολεμούν ενάντια στο ίδιο τους το σώμα. Σκεφτείτε όσα αφορούν τους εθισμούς και την ακα­τάσχετη επιθυμία. Για κάποιους που παίρνουν συνεχώς βάρος, φαίνεται πως μια σωματική βουλιμία τους εξαναγκάζει να τρώνε υπερβολικά. Σε αντίθεση με τη φυσιολογική πείνα, εκεί­νοι νιώθουν μια λαχτάρα για φαγητό που είναι υπερβολική. Όμως, ουσιαστικά, η σωματική παρόρμηση συγκαλύπτει αυτό που πράγματι συμβαίνει. Το σώμα έχει παγιδευτεί σε ένα διαταραγμένο μοτίβο συμπεριφοράς η αρχή του οποίου έγινε σε επίπεδο συνειδητότητας.

Τι συμβαίνει όταν νιώθετε μια ακατάσχετη επιθυμία; Παλεύετε και είστε διχασμένοι μεταξύ δύο κατευθύνσεων: η παρόρμηση να αντισταθείτε αντιπαλεύει την παρόρμηση να παραδοθείτε στον πειρασμό. Ας πούμε πως ξυπνάτε μέσα στη νύχτα και πηγαίνετε ακροπατώντας μέχρι το ψυγείο επειδή έχετε τη λαχτά­ρα να φάτε παγωτό. Εκείνη τη στιγμή, καθώς αναρωτιέστε αν πρέπει να φάτε ένα ολόκληρο μπολ παγωτό με διπλή δόση σοκο­λατένιων νιφάδων, μπορεί να αντισταθείτε στον πειρασμό, αλλά δεν θα αλλάξετε τη συνήθειά σας. Η συνειδητότητά σας παλεύει με τον ίδιο της τον εαυτό. 

Η εμπλοκή σας σε αυτή τη διαμάχη, η οποία λαμβάνει χώρα πολύ συχνά σε παχύσαρκα άτομα, δίνει στην κακή συνήθεια τη δύναμή της, επειδή σπαταλάτε όλη σας την ενέργεια πολεμώντας τον εαυτό σας, διοχετεύοντας ελάχιστη στην εξεύρεση μιας λύσης. Αν η λύση υπήρχε κάπου στο επίπε­δο της εσωτερικής διαμάχης, τότε η μια ή η άλλη πλευρά θα επικρατούσε είτε η λαχτάρα θα υπερνικούσε την αντίστασή σας, είτε η αντίσταση θα υπερνικούσε τη λαχτάρα σας. Αντί γι’ αυτό, όμως, το αποτέλεσμα θυμίζει διελκυστίνδα.

Είναι δύσκολο vα προσπεράσετε τα πάθη του σώματος, επειδή οι κακές συνήθειες δημιουργούν ένα αυλάκι που το σώμα ακολουθεί ξανά και ξανά. Η έντονη επιθυμία δεν είναι ανάγκη να αφορά υλικά πράγματα, όπως είναι η γλυκιά γεύση του παγωτού ή η ενέργεια που φαίνεται να χαρίζει ένα τσιγά­ρο. Μπορεί να έχετε το συνήθειο να εξοργίζεστε με το παραμι­κρό ή να βασανίζεστε με κάθε ασήμαντο πρόβλημα. Ο θυμός και η ανησυχία επηρεάζουν το σώμα το ίδιο έντονα με την πείνα. 

Οι άνθρωποι που λαχταρούν την εξουσία ή το χρήμα περιγράφουν αυτή την επιθυμία σχεδόν ως σεξουαλική. Οι άνθρωποι που έχουν πάθος να κερδίζουν περιγράφουν αυτή την αίσθηση σαν ένα ξέσπασμα ενθουσιασμού που προκαλείται από την αδρεναλίνη. Το σώμα σας καθρεφτίζει τις επιθυ­μίες σας τόσο επιδέξια, απόλυτα και σιωπηρά, που δεν είναι καθόλου εύκολο να αναγάγει κάποιος αυτή την αλυσίδα των γεγονότων στη συνειδητότητα. Θα πρέπει, όμως, να το κάνου­με αν δεν θέλουμε να μείνουμε αιχμάλωτοι των παθών μας.

Όλοι κατέχουμε ένα επίπεδο συνειδητότητας το οποίο δεν έχει καμία λαχτάρα για τίποτα. Μένει μακριά από το δίλημμα: «Πρέπει να φάω ολόκληρο το μπολ με το παγωτό ή όχι;» Όταν βρίσκεστε σε αυτό το επίπεδο συνειδητότητας, η ενέργεια που σας οδηγεί να φάτε είναι αδρανής· και όπου δεν υπάρχει ενέρ­γεια, το σώμα δεν ενεργεί. Οι καθημερινές εμπειρίες επαλη­θεύουν τα παραπάνω - όταν, για παράδειγμα, κάποιος πενθεί, η επιθυμία του για φαγητό χάνεται. 

Το ίδιο συμβαίνει σε περι­πτώσεις κατάθλιψης και βαθιάς ανησυχίας ή όταν ερωτευόμα­στε. «Τέτοιες ώρες δεν μπορώ να σκέφτομαι το φαγητό», ακούμε συχνά να λένε σε τέτοιες καταστάσεις· και αυτό είναι ακρι­βές, επειδή η συνειδητότητά σας δεν μπορεί να εστιαστεί στο φαγητό, άρα δεν σπαταλά ενέργεια σε αυτή την επιθυμία κι έτσι το σώμα σας παύει να νιώθει πεινασμένο. 

Το πρόβλημα είναι πως, όπως ακριβώς η ενέργεια μπορεί να κολλήσει σε μη υγιείς συνήθειες, το ίδιο μπορεί να κολλήσει και η συνειδητότητα και γι’ αυτό τον λόγο οι λεγόμενοι «συναισθηματικοί φαγάδες» έχουν μάθει και έχουν συνηθίσει να αντιδρούν με ακριβώς τον αντίθετο τρόπο από τον φυσιολογικό, τρώγοντας δηλαδή υπερβολικά σε περιόδους πένθους, κατάθλιψης και ανησυχίας.

Το σώμα σας χρειάζεται από εσάς να κατανοήσετε με ποιο τρόπο λειτουργεί η συνειδητότητά. Η κατάσταση του νου σας καθορίζει το ημερήσιο πρόγραμμα της σωματικής δραστηριότητας για τρισεκατομμύρια κύτταρα. Και αυτά δεν έχουν τη δύναμη να ανατρέψουν το πρόγραμμα από μόνα τους. Να με τι μοιάζει ο έλεγχος της συνειδητότητας:

Όταν Έχετε Πλήρη Συνειδητότητα

• Μπορείτε να επικεντρώνεστε σε ό,τι επιθυμείτε κατά βούληση. Είστε εξοικειωμένοι με έναν τόπο γαλήνης και σιωπής μέσα σας.
• Δεν σας διχάζουν εσωτερικές συγκρούσεις.
• Μπορείτε να υπερβείτε τις διαταραχές που συμβαίνουν γύρω σας και να παραμείνετε ανεπηρέαστοι από αυτές.
• Βλέπετε τον κόσμο από μια διευρυμένη οπτική γωνία.
• Ο εσωτερικός σας κόσμος είναι δομημένος.

Αυτό σημαίνει να υπερβαίνει κάποιος τα πάθη. Καθώς αρχίζετε να βυθίζετε το κουτάλι μέσα στο παγωτό, το σώμα σας δεν βρίσκει για μια στιγμή το ίδιο παλιό μονοπάτι και το μυαλό σας δεν αρχίζει να παλεύει ανάμεσα στο «Να το κάνω ή να μην το κάνω;» Αντίθετα, άλλες ιδέες είναι ελεύθερες να μπουν στον νου σας. «Το κάνω αυτό επειδή νιώθω ταραχή;», «Είναι πράγματι αυτός ο τρόπος με τον οποίο θέλω) να αντιμε­τωπίσω την κατάστασή μου;», «Τι σχέση έχει το παγωτό με την αποβολή του άγχους από τη ζωή μου;» 

Αυτού του είδους οι ιδέες σας απελευθερώνουν από οποιοδήποτε πάθος. Αντιλαμ­βάνεστε αυτό που πάτε να κάνετε κι αυτό σας δίνει την ευκαι­ρία να το αποφύγετε. Όταν κάποιος έχει αληθινή συναίσθηση των πραγμάτων, μπορεί να δει· όταν κάποιος δεν έχει αληθινή συναίσθηση των πραγμάτων, είναι τυφλός.

Όταν ένα πάθος έχει σκάψει ένα αρκετά βαθύ αυλάκι, είναι πολύ πιο δύσκολο να αλλάξετε το συνηθισμένο σας τρόπο αντίδρασης. (Όλοι ξέρουμε πως είναι να τρως την πρώτη μπουκιά από ένα δελεαστικό φαγητό και μετά το μυαλό σου να αδειάζει μέχρι να φας και την τελευταία μπουκιά - το σώμα έχει αναλάβει πλήρως τον έλεγχο.) Ένας ψυχολόγος θα χρησιμοποιούσε τον όρο εξαρτημένη μάθηση για να περιγράφει ένα τέτοιο βαθιά σκαμμένο αυλάκι. 

Οι παλιές συνήθειες μας εμποδίζουν να απελευθερωθούμε, επειδή παγιδευόμαστε ξανά και ξανά σε μοτίβα συμπεριφοράς που πάνε πολύ βαθιά αντίθετα, η καινούργια μας συμπεριφορά, αυτή που θα θέλα­με να έχουμε, δεν έχει κάποιο αυλάκι για να ακολουθήσει. Αυτή η κατάσταση παγίδευσης στις παλιές συνήθειες δημι­ουργεί ένα δικό της είδος συνειδητότητας.

Όταν η Συνειδητότητά σας Είναι Εξαρτημένη

• Δεν μπορείτε να βρείτε το εσωτερικό σας κέντρο, κι έτσι οι παρορμήσεις σάς τραβούν μια από δω και μια από κει.
• Δεν έχετε ανακαλύψει κάποιο μέρος γαλήνης και σιωπής μέσα σας, κι έτσι υποφέρετε από μια συνεχή ανησυχία. Αντικρουόμενες παρορμήσεις αντιπαλεύουν η μια την άλλη.
• Οι διαταραχές του έξω κόσμου σάς ενοχλούν και διασπούν την προσοχή σας.
• Βλέπετε τον κόσμο μέσα από ένα περιορισμένο οπτικό πρίσμα.
• Ο εσωτερικός κόσμος σας είναι εντελώς αποδιοργανωμένος.

Όλοι γνωρίζουμε σε κάποιο βαθμό πως η εξαρτημένη μάθηση περιορίζει τη ζωή μας και μας εμποδίζει να νιώσουμε πλήρεις. Σκεφτείτε πώς ο όρος «άνευ όρων αγάπη» έγινε τόσο δημοφιλής. Όταν οι άνθρωποι αναζητούν την άνευ όρων αγάπη, θέλουν να υπερβούν την αγάπη έτσι όπως αυτή υφίσταται συνήθως. Αυτή η μορφή αγάπης υπόκειται σε πολλούς περιορισμούς: είναι ανήσυχη, αναξιόπιστη και διαταράσσεται εύκολα μια τέτοια αγάπη μπορεί ανά πάσα στιγμή να πέσει θύμα της ζήλιας, του θυμού, της ανίας, της προδοσίας ή απλώς και μόνο ενός καπρίτσιου, αν ένα πιο ελκυστικό αντικείμενο του πόθου κάνει την εμφάνισή του. 

Κι όμως, έχουμε την ενστι­κτώδη εντύπωση πως μια άνευ όρων αγάπη πρέπει να υπάρχει κατά παράδοση, η αγάπη του Θεού εκπλήρωνε αυτή την επιθυμία, μα τώρα η αναζήτηση είναι εγκόσμια. Θέλουμε να αγα­πήσουμε άνευ όρων ένα αληθινό πρόσωπο και να αγαπηθού­με απ’ αυτό επίσης άνευ όρων.

Η επιθυμία αυτή δεν είναι ρεαλιστική αν εξετάσει κάποιος την ανθρώπινη φύση υπό φυσιολογικές συνθήκες. Γίνεται, όμως, ρεαλιστική αν μεταστρέψουμε τη συνειδητότητά μας και την απαλλάξουμε από τους παλιούς της περιορισμούς. Αν μπορέσετε να φτάσετε σε μια κατάσταση αγάπης άνευ όρων για τον εαυτό σας, τότε θα βρεθείτε σε μια πρωτόγνωρη ενερ­γειακή κατάσταση και θα ανακαλύψετε πως μπορείτε να αγα­πήσετε από την αρχή με νέο τρόπο. 

Η συνειδητότητα έχει τη δύναμη να προσφέρει μια άνευ όρων αγάπη και αυτό το κατα­φέρνει με τον ίδιο τρόπο που θέτει τέρμα στην επιθυμία σας για παγωτό: αποκτάτε συναίσθηση του τρόπου με τον οποίο μπο­ρείτε να υπερβείτε τους παλιούς και νοσηρούς περιορισμούς σας.

Απόσπασμα από το βιβλίο 

του Deepak Chopra

Ανακαλύπτοντας το Σώμα"

"Ανασταίνοντας την Ψυχή