Λύνοντας τους κόμπους του μυαλού

Το μυαλό δεν μπορεί να μείνει ακίνητο. Χρειάζεται συνεχώς να σκέφτεται και να ανησυχεί. Το μυαλό λειτουργεί όπως ένα ποδήλατο. Όσο συνεχίζεις να κάνεις πεντάλ τόσο αυτό κινείται. Την στιγμή που θα σταματήσεις να κάνεις πεντάλ, θα πέσεις. Το μυαλό είναι ένα δίκυκλο όχημα ακριβώς όπως ένα ποδήλατο και η σκέψη σου είναι μια συνεχής κίνηση των πεντάλ.

Ακόμη και μερικές φορές που είσαι κάπως σιωπηλός αρχίζεις αμέσως να ανησυχείς: «Γιατί είμαι σιωπηλός;» Θα κάνω τα πάντα προκειμένου να προκαλέσω ανησυχία, σκέψη, επειδή μόνο κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να υπάρξει το μυαλό -μέσα στο τρέξιμο. Να τρέχει πίσω από κάτι, ή να τρέχει για να ξεφύγει από κάτι, αλλά πάντοτε να τρέχει. Η λειτουργία του μυαλού έγκειται στην κίνηση. Τη στιγμή που σταματάς, το μυαλό εξαφανίζεται.

Ακριβώς αυτή τη στιγμή είσαι ταυτισμένος με το μυαλό. Πιστεύεις ότι αυτό είσαι. Από εκεί προέρχεται ο φόβος. Εάν είσαι ταυτισμένος με το μυαλό, φυσιολογικά αν αυτό πάψει να λει­τουργεί είσαι τελειωμένος, δεν υπάρχεις πια. Και δεν γνωρίζεις τίποτε πέρα από το μυαλό σου.

Η αλήθεια είναι ότι δεν ταυτίζεσαι με το μυαλό σου. Είσαι κάτι πέρα από αυτό. Ως εκ τούτου είναι απολύτως απαραίτητο το μυαλό να σταματήσει, ώστε να αντιληφθείς για πρώτη φορά ότι δεν είσαι το μυαλό. Επειδή είσαι ακόμη εκεί. Το μυαλό έχει φύγει, εσύ εξακολουθείς να είσαι εκεί, και με μεγαλύτερη χαρά, με μεγαλύτερη δόξα, λαμπρότερο φως, μεγαλύτερη συνειδητοποίηση και πιο πλήρη συναίσθηση της ουσίας. Το μυαλό προ­σποιείτο, και εσύ έπεσες στην παγίδα.

Εκείνο που πρέπει να καταλάβεις είναι η διαδικασία της ταύ­τισης -πώς κάποιος μπορεί να ταυτίζεται με κάτι με το οποίο κάποιος άλλος δεν ταυτίζεται.

Ένας αρχαίος μύθος της Ανατολής λέει ότι μια λιονταρίνα πηδούσε από τον ένα λόφο στον άλλο, και ενώ ήταν ακριβώς στη μέση, γέννησε το παιδί της. Το παιδί έπεσε κάτω στον δρόμο, στο σημείο όπου περνούσε ένα μεγάλο κοπάδι με πρόβατα. Όπως ήταν φυσικό αναμείχθηκε με τα πρόβατα, έζησε με τα πρόβατα και έμαθε να συμπεριφέρεται σαν πρόβατο. Δεν είχε ιδέα, δεν είχε σκεφθεί ποτέ, ούτε καν στα όνειρα του ότι ήταν λιοντάρι. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να γίνει κάτι τέτοιο; Παντού γύρω του υπήρχαν πρόβατα και μόνο πρόβατα. Δεν είχε ποτέ βρυχηθεί σαν λιοντάρι· ένα πρόβατο δεν βρυχάται. Δεν είχε μείνει ποτέ μόνο του σαν τα λιοντάρια. Ένα πρόβατο δεν είναι ποτέ μόνο. Βρίσκεται πάντοτε μέσα στο πλήθος· το πλήθος δίνει την αίσθηση άνεσης, ασφά­λειας και προστασίας. Εάν δείτε πώς περπατάνε τα πρόβατα, θα καταλάβετε ότι περπατάνε τόσο κοντά το ένα στο άλλο που σχεδόν σκουντουφλάνε το ένα πάνω στο άλλο. Φοβούνται πάρα πολύ να μείνουν μόνα τους.

Το λιοντάρι, όμως, άρχισε να μεγαλώνει. Ήταν ένα παράξενο φαινόμενο. Διανοητικά είχε ταυτιστεί με το γεγονός ότι ήταν πρόβατο, αλλά η βιολογία δεν συμβαδίζει με την ταυτοποίηση του εαυτού. Η Φύση δεν ακολουθεί τον τρόπο σκέψεως μας. Μεγάλωσε και έγινε ένα όμορφο νεαρό λιοντάρι, επειδή, όμως, τα πράγματα εξελίσσονται πολύ αργά, τα πρόβατα τον συνήθισαν με τον ίδιο τρόπο που τα είχε συνηθίσει και αυτός.

Τα πρόβατα, όπως ήταν φυσικό, πίστεψαν ότι ήταν λίγο τρε­λός. Δεν συμπεριφερόταν και πολύ σωστά, αλλά κάπως μυστή­ρια, και έτσι συνέχισε να μεγαλώνει. Δεν θα έπρεπε, όμως, να συμβαίνει αυτό. Να προσποιείται ότι είναι λιοντάρι! Αφού το γνώριζαν ότι δεν ήταν λιοντάρι. Τον είχαν ζήσει από τη στιγμή που γεννήθηκε. Τον είχαν μεγαλώσει, τον είχαν ταΐσει με το γάλα τους. Ήταν μη-χορτοφάγος από τη φύση του -κανένα λιοντάρι δεν είναι χορτοφάγο, αλλά αυτό το λιοντάρι ήταν, επειδή τα πρόβατα είναι χορτοφάγα. Συνήθιζε να τρώει χορτάρι με μεγάλη ευχαρί­στηση. Τα πρόβατα αποδέχτηκαν αυτές τις μικρές διαφορές, ότι δηλαδή ήταν κάπως μεγάλος και έμοιαζε με λιοντάρι. Ένα πολύ σοφό πρόβατο είχε πει: «Είναι απλά ένα τέρας της Φύσης. Αυτό συμβαίνει μια στο τόσο».

Και το ίδιο το λιοντάρι με τη σειρά του αποδέχτηκε ότι ίσχυε κάτι τέτοιο. Το χρώμα του ήταν διαφορετικό, το σώμα του ήταν διαφορετικό, θα έπρεπε να ήταν ένα τέρας, αφύσικο. Η ιδέα, όμως, ότι μπορεί να ήταν λιοντάρι δεν του περνούσε από το μυαλό! 

Όλα αυτά τα πρόβατα τον περικύκλωσαν και οι ψυχαναλυτές των προ­βάτων του έδωσαν κάποιες εξηγήσεις: «Είσαι απλά ένα τέρας της Φύσης. Μην ανησυχείς. Είμαστε εδώ για να σε φροντίσουμε».

Μια ημέρα, όμως, ένα γέρικο λιοντάρι πέρασε και είδε αυτό το νεαρό λιοντάρι να στέκεται μακριά από το κοπάδι των προ­βάτων. Δεν πίστευε στα μάτια του! Δεν είχε δει ποτέ κάτι τέτοιο, ούτε είχε ακούσει κάτι παρόμοιο στην ιστορία του παρελθόντος· ένα λιοντάρι να στέκεται ανάμεσα σε ένα κοπάδι με πρόβατα και κανένα από τα πρόβατα να μη φοβάται. Και αυτό το λιοντάρι περ­πατούσε ακριβώς όπως και τα πρόβατα, βόσκοντας στο γρασίδι!

Το γέρικο λιοντάρι δεν μπορούσε να πιστέψει στα μάτια του. Ξέχασε ότι ήθελε να αρπάξει ένα πρόβατο για πρωινό. Ξέχασε εντελώς την ιδέα του φαγητού. Ήταν κάτι τόσο παράξενο που αποφάσισε να αρπάξει το νεαρό λιοντάρι και να εξακριβώσει τι είχε συμβεί. Ήταν, όμως, γέρικο, και το νέο λιοντάρι ήταν νέο κι έφυγε μακριά. Παρ’ όλο που πίστευε ότι ήταν πρόβατο, όταν πρό­βαλε ο κίνδυνος, αυτή η αίσθηση λησμονήθηκε. Έτρεξε σαν λιο­ντάρι και το γέρικο λιοντάρι δυσκολεύτηκε πολύ να το προλάβει.

Στο τέλος το γέρικο λιοντάρι το πρόλαβε. Έκλαιγε εκείνο και θρηνούσε και έλεγε: «Συγχώρεσε με, είμαι ένα φτωχό πρόβατο. Σε παρακαλώ, άσε με να φύγω».

Το γέρικο λιοντάρι του απάντησε: «Ανόητε! Σταμάτα αυτές τις κουταμάρες και έλα μαζί μου στη λίμνη!» Εκεί κοντά βρισκόταν μια λίμνη, όπου και οδήγησε το νεαρό λιοντάρι που ακολουθούσε διστακτικά. Τί μπορείς να κάνεις, τάχα, ενάντια σε ένα λιοντάρι όταν δεν είσαι παρά ένα φτωχό πρόβατο; Μπορεί να σε σκοτώ­σει, αν δεν το ακολουθήσεις, οπότε κι εκείνο πήγε. Η λίμνη ήταν γαλήνια, χωρίς κυματισμούς, σχεδόν σαν καθρέφτης.

Το γέρικο λιοντάρι είπε στο νέο: «Κοίταξε μέσα στο νερό. Κοίτα το πρόσωπο μου και το πρόσωπο σου. Κοίταξε το σώμα μου, και κοίταξε το σώμα σου όπως καθρεφτίζεται στο νερό».

Την ίδια στιγμή ακούστηκε ένας δυνατός βρυχηθμός! Όλοι οι λόφοι αντήχησαν τον βρυχηθμό αυτό. Το πρόβατο εξαφανίστηκε, ήταν πλέον ένα εντελώς διαφορετικό πλάσμα. Αναγνώρισε επιτέ­λους τον εαυτό του. Η ταύτιση με το πρόβατο δεν ήταν μια πραγ­ματικότητα, ήταν απλά μια διανοητική σύλληψη. Τώρα αντίκριζε την πραγματικότητα. Το γέρικο λιοντάρι του είπε: «Τώρα δεν χρειάζεται να πω τίποτε άλλο. Έχεις πλέον καταλάβει».

Το νεαρό λιοντάρι ήταν σε θέση να νιώσει μια μυστήρια ενέρ­γεια την οποία δεν είχε αισθανθεί ποτέ στο παρελθόν, σαν να ήταν ναρκωμένο. Μπορούσε να αισθανθεί μια τεράστια δύναμη και ήταν πάντοτε ένα αδύναμο, ταπεινό πρόβατο. Όλη αυτή η αδυναμία, όλη αυτή η ταπεινότητα απλά εξατμίστηκαν.

Αυτή είναι μια αρχαία παραβολή αναφορικά με τον δάσκαλο και τον μαθητή. Αποστολή του δασκάλου είναι απλά να βοηθήσει τον μαθητή να αντιληφθεί ποιός πραγματικά είναι, και να συνει­δητοποιήσει ότι αυτό το οποίο εξακολουθεί να πιστεύει για τον εαυτό του δεν είναι αλήθεια.

Το μυαλό σας (ο τρόπος σκέψεως) δεν έχει δημιουργηθεί από την Φύση. Προσπαθήστε πάντοτε να έχετε κατά νουν τη διά­κριση αυτή: ο εγκέφαλός σας είναι εκείνος που δημιουργήθηκε από την Φύση. Ο εγκέφαλός σας είναι ο μηχανισμός που ανήκει στο σώμα, η σκέψη, όμως, διαπλάθεται από την κοινωνία στην οποία ζείτε- από τη θρησκεία, από την Εκκλησία, από την ιδεολο­γία την οποία ακολουθούσαν οι γονείς σας, από το εκπαιδευτικό σύστημα βάσει του οποίου μορφωθήκατε, από καθετί συναφές.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει ένα χριστιανικό μυαλό, ένα ινδουιστικό μυαλό, ένα μωαμεθανικό μυαλό και ένα κομμουνιστικό μυαλό. Οι εγκέφαλοι είναι φυσικοί, ο τρόπος σκέψεως είναι κάτι που δημιουργείται. Εξαρτάται σε ποιό κοπάδι προβάτων ανήκετε. Ήταν το κοπάδι των προβάτων ινδουιστικό; Τότε φυσικό είναι να συμπεριφέρεστε σαν Ινδουιστής.

Ο διαλογισμός είναι η μοναδική μέθοδος που μπορεί να σας βοηθήσει να συνειδητοποιήσετε ότι δεν είστε το μυαλό, και αυτό σας παρέχει μια καταπληκτική γνώση. Τότε μπορείτε να διακρί­νετε τι είναι σωστό και τι λάθος με το μυαλό σας, με τον τρόπο που σκέπτεσθαι, επειδή είστε πλέον θεατής, παρατηρητής, αποστασιοποιημένος. Τότε δεν είστε τόσο πολύ προσκολλημένοι στον τρόπο σκέψεως... και αυτός είναι ο φόβος σας. Έχετε ξεχάσει εντελώς τον εαυτό σας, έχετε γίνει ένα με τον τρόπο που σκε­πτόσαστε. Η ταύτιση είναι πλήρης.

Όταν λέω: «Μείνετε σιωπηλοί, μείνετε ακίνητοι. Να είστε άγρυπνοι και να παρατηρείτε τη διαδικασία της σκέψεώς σας», μπορεί να τρομάξετε, μπορεί να φοβηθείτε, φαντάζει όμοια με τον θάνατο. Κατά κάποιον τρόπο έχετε δίκιο, αλλά δεν είναι ο δικός σας θάνατος, είναι ο θάνατος των δικτυώσεων της σκέψεώς σας. Συνδυασμένες από κοινού φέρουν την ονομασία μυαλό.

Από τη στιγμή που είστε σε θέση να διακρίνετε ξεκάθαρα τη διαφορά, ότι είστε ξεχωριστοί από τη σκέψη και ότι η σκέψη είναι κάτι διακριτό σε σχέση με τον εγκέφαλο, συμβαίνει αμέσως, ταυ­τόχρονα: Καθώς αποσύρεστε από το μυαλό, αντιλαμβάνεστε ότι το μυαλό είναι στη μέση. Στη μια πλευρά βρίσκεται ο εγκέφαλος και στην άλλη η συνείδησή σας.

Ο εγκέφαλος είναι απλώς ένας μηχανισμός. Μπορείτε να κάνετε με αυτόν ό,τι θέλετε. Η διάνοια είναι το πρόβλημα, επειδή άλλοι τη διαμόρφωσαν για εσάς. Δεν είστε εσείς, δεν είναι καν δική σας, είναι δανεική.

Οι ιερείς, οι πολιτικοί, οι άνθρωποι που βρίσκονται στην εξουσία, οι άνθρωποι που έχουν επενδεδυμένα συμφέροντα, δεν θέλουν να γνωρίζετε ότι είστε πάνω από τη σκέψη, πέρα από τη σκέψη. Όλη τους η προσπάθεια επικεντρώνεται στο να σας κρα­τήσουν ταυτισμένους με αυτήν, επειδή τη σκέψη τη χειρίζονται αυτοί και όχι εσείς. Εξαπατάστε με έναν ευφυή τρόπο. Εκείνοι που χειρίζονται τη σκέψη σας δεν βρίσκονται εντός, αλλά έξω από σας.

Όταν η συνείδηση ταυτιστεί με το μυαλό, τότε ο εγκέφαλος μένει αβοήθητος. Η λειτουργία του εγκεφάλου είναι απλά μηχα­νική. Ό,τι θέλει το μυαλό, δηλαδή ο τρόπος σκέψεως, ο εγκέφα­λος το κάνει. Αν, όμως, είστε χωριστά, τότε το μυαλό χάνει τη δύναμη του, διαφορετικά είναι κυρίαρχο.

OSHO

Το Βιβλίο της Κατανόησης