Τι είναι κατάθλιψη
Η κατάθλιψη, όσο κι αν κάποιοι δεν θέλουν να το παραδεχτούν και την ταυτίζουν με την θλίψη ή τη βαθιά μελαγχολία, είναι ασθένεια που δημιουργείται από ψυχολογικά αίτια. Σύμφωνα με την ψυχιατρική ανήκει στην κατηγορία των συναισθηματικών διαταραχών ή διαταραχών της διάθεσης.
Τίποτα στη ζωή δεν είναι μόνιμο. Όπως η μέρα διαδέχεται τη νύχτα έτσι και οι χαρούμενες στιγμές δίνουν την θέση τους σε δυσκολίες και προβλήματα. Αυτά όμως δεν αντιμετωπίζονται από όλους τους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν, ότι και να συμβαίνει στη ζωή τους, πως “κι αυτό θα περάσει” γι’ αυτό και βλέπουν τις δυσκολίες σαν ευκαιρίες για να εξελιχτούν.
Υπάρχουν όμως και κάποιοι που οι δύσκολες καταστάσεις της ζωής όπως η απώλεια, ο θάνατος, ο χωρισμός ή η ανεργία, η κάθε εμπειρία “αποτυχίας” τους δημιουργούν συναισθήματα λύπης και απογοήτευσης ή μια αίσθηση κενότητας που δεν διαρκούν λίγες μέρες όπως θα ήταν φυσικό αλλά παραμένουν για αρκετές εβδομάδες. Και καθώς αυτοί οι άνθρωποι βουλιάζουν μέσα σε αυτά τα δύσκολα συναισθήματα και αφήνονται στο έλεός τους αλλάζουν σταδιακά όχι μόνο τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς τους αλλά και τις λειτουργίες του σώματός τους.
Τι προκαλεί την κατάθλιψη;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη αιτία για την κατάθλιψη. Ψυχολογικοί παράγοντες όπως η απαισιόδοξη άποψη για τη ζωή, συγκεκριμένα θλιβερά γεγονότα (απώλεια ή αποτυχία) που μπορεί να συμβούν αλλά και μια βιοχημική ανισορροπία στον εγκέφαλο μπορεί να κάνουν ορισμένους ανθρώπους πιο επιρρεπείς στο να εμφανίσουν κατάθλιψη
Ποια είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης;
Σωματικά συμπτώματα
- Διαταραχές στον ύπνο. Κοιμάται λιγότερο ή περισσότερο από το κανονικό
- Διαταραχές στη όρεξη. Τρώει λιγότερο ή περισσότερο από το συνηθισμένο
- Εμφανίζει έλλειψη ενέργειας και αισθήματα κόπωσης
- Εμφανίζει συμπτώματα που πολλές φορές μοιάζουν με εκείνα του στρες, όπως δύσπνοια, ενοχλήσεις στο γαστρεντερικό σύστημα, ταχυκαρδίες, μουδιάσματα στα άκρα, πονοκέφαλο.
- Έχει μειωμένη σεξουαλική δραστηριότητα
Συναισθηματικά συμπτώματα
- Νιώθει ότι είναι ασήμαντος και ότι δεν έχει βοήθεια από πουθενά.
- Δυσκολεύεται στη συγκέντρωση ή στη λήψη αποφάσεων
- Έχει συναισθήματα φορτισμένα με λύπη ή θλίψη
- Αποφεύγει τους άλλους ανθρώπους και έχει μειωμένο ενδιαφέρον για συμμετοχή σε δραστηριότητες
- Νιώθει ενοχές χωρίς να υπάρχει λόγος
- Κάνει σκέψεις θανάτου και έχει τάσεις αυτοκτονίας
Πόσο διαρκεί η κατάθλιψη;
Τα συναισθήματα που όλοι βιώνουμε μετά από κάποια σημαντική απώλεια ή απογοήτευση μπορεί να έχουν μικρή ή μεγαλύτερη διάρκεια. Η διάρκεια της κατάθλιψης εξαρτάται από το πρόσωπο που τη βιώνει αλλά και την κατάλληλη υποστήριξη που θα πάρει ώστε να διαχειριστεί την κατάθλιψη. Χωρίς επαγγελματική θεραπεία, μπορεί να ξεπεραστεί ύστερα από αρκετές εβδομάδες ή μήνες. Με τη βοήθεια όμως κάποιου ειδικού μπορεί να ξεπεραστεί πολύ γρηγορότερα.
Πως θεραπεύεται η κατάθλιψη;
Η κατάθλιψη σε σύγκριση με τις άλλες ψυχικές ασθένειες θεραπεύεται ευκολότερα. Ευτυχώς οι περισσότεροι άνθρωποι που υποφέρουν από κατάθλιψη αναζητούν βοήθεια πιο εύκολα απ’ ότι παλιότερα για να την ξεπεράσουν. Μπορεί να τους βοηθήσει σημαντικά η υποστήριξη από την οικογένεια, τους φίλους αλλά και τις ομάδες αυτοβοήθειας αν έχουν ήπιας μορφής κατάθλιψη αλλά σίγουρα θα χρειαστούν ψυχολογική συμβουλευτική υποστήριξη από επαγγελματία της ψυχικής υγείας καθως και φαρμακευτική αγωγή αν η μορφή της κατάθλιψης τους χαρακτηρίζεται από μέτρια έως σοβαρή.
Όμως υπάρχουν και εκείνοι οι άνθρωποι που πάσχουν από σοβαρής μορφής κατάθλιψη και περιμένουν πολύ καιρό πριν αναζητήσουν κάποια θεραπεία ή ακόμα μπορεί να μην την αναζητήσουν ποτέ.
Είναι πολύ πιθανό να μην κάνουν κάποιο βήμα προς τη θεραπεία τους επειδή ανησυχούν για την αρνητική στάση που μπορεί να έχει ο κοινωνικός τους περίγυρος απέναντι σε κάποιον που χρειάζεται τέτοιου είδους θεραπεία ή να μην έχουν συνειδητοποιήσει ότι έχουν μια ασθένεια που μπορεί να θεραπευτεί.
Τι μπορούν να κάνουν οι φίλοι και η οικογένεια
Δεν αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο όλοι οι άνθρωποι που έχουν κατάθλιψη. Άλλοι θέλουν να απομονώνονται ενώ άλλοι επιζητούν να βρίσκονται με τους δικούς τους ανθρώπους. Κάποιοι μπορεί να έχουν και έντονες αντιδράσεις σε όσα ακούνε και βλέπουν.
Είναι σημαντικό όμως να γνωρίζουν, σε κάθε περίπτωση, ότι δεν υπάρχει πρόβλημα να μιλάνε για τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους. Και είναι προτιμότερο η οικογένεια και οι φίλοι τους να τους ακούνε προσεκτικά και να προσφέρουν υποστήριξη από το να έρχονται σε αντιπαράθεση μαζί τους ή να αλλάζουν θέμα συζήτησης.
Είναι σημαντικό οι “δικοί τους άνθρωποι” να είναι υπομονετικοί και όχι επικριτικοί. Όχι μόνο να τους δείχνουν ότι ενδιαφέρονται αλλά και να τους το λένε.
Και είναι πρωταρχικής σημασίας να ψάξουν αν υπάρχουν ομάδες αυτοβοήθειας στην περιοχή τους και να έρθουν σε επαφή και με άλλους ανθρώπους που παρέχουν βοήθεια και υποστήριξη. Εκείνοι θα τους καθοδηγήσουν για το τι πρέπει να κάνουν και το πώς θα χειριστούν την κατάσταση ώστε να φέρουν “τον άνθρωπο τους” σε επαφή με κάποιον επαγγελματία της ψυχικής υγείας.
Μην πολεμάς τον καταθλιπτικό εαυτό σου
Είναι σημαντικό κάποιος που είναι σε κατάθλιψη:
- Να αποδεχτεί τον εαυτό του. Να μην νιώθει άσχημα επειδή νιώθει άσχημα και να επιτρέψει στον εαυτό του να είναι ευάλωτος και να έχει ανάγκη από βοήθεια
- Nα εμπιστευτεί αυτό που αισθάνεται σε ανθρώπους που νιώθει άνετα μαζί τους και τους εμπιστεύεται
- Να κάνει πράγματα που τον ικανοποιούν και τον ευχαριστούν και όχι αυτά που “πρέπει” να κάνει
- Να αποφεύγει τα οινοπνευματώδη ποτά και τις ναρκωτικές ουσίες γιατί επιδεινώνουν παρά βελτιώνουν την διάθεση του.
- Να ζει μόνο στο παρόν και να αποφεύγει σκέψεις, επιθυμίες και προσδοκίες που τον κρατάνε δεμένο με το παρελθόν του
- Να συνειδητοποιήσει ότι δεν φταίει αυτός για ότι έχει συμβεί και να μην αποθαρρύνεται επειδή τα πράγματα δεν αλλάζουν γρήγορα. Όλα θέλουν τον χρόνο τους και τον τρόπο τους.
Μια λέξη που χαρακτηρίζει την κατάθλιψη είναι “ακινησία”. Είναι καλό να μπει στην πράξη. Να μεταμορφώσει την απραξία σε δημιουργία και να θυμάται ότι πάντα υπάρχουν γύρω μας, ακόμα κι αν δεν τις βλέπουμε, ευκαιρίες- πόρτες ανοικτές που μας οδηγούν σε καινούργιους δρόμους
Ασκήσεις θεραπευτικής εικονοπλασίας για την κατάθλιψη
Αποσπάσματα απo το βιβλίο ¨θεραπευτικός οραματισμός¨ του Gerald Epstein
Η εικονοπλασία είναι μια από τις καλύτερες μεθόδους για να ενισχύσετε την πίστη σας και την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και είναι καλό να γίνετε χωρίς να έχετε προσδοκίες.
Ο βασικός κανόνας της εικονοπλαστικής ιατρικής είναι «πως το λιγότερο είναι περισσότερο». Όσο πιο σύντομη είναι η εικονοπλασία. τόσο μεγαλύτερη δύναμη έχει. Πολλοί πιστεύουν πως όσο πιο πολύ προσπαθούν, τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα έχουν. Όμως η συνεχής προσήλωση σε μια προσπάθεια απλώς δεν είναι απαραίτητη για την εικονοπλαστική εργασία.
Από τη στιγμή που έχουμε εκτελέσει μια αρχική άσκηση εικονοπλασίας δεν χρειαζόμαστε παρά μικρές υπενθυμίσεις για να ανακαλέσει το σώμα μας τη θεραπευτική δραστηριότητα. Πρέπει να εξασκούμε την εικονοπλασία χωρίς να μας γίνεται έμμονη ιδέα. Χρειαζόμαστε μόνο ένα έναυσμα για να δώσουμε ώθηση στους φυσιολογικούς μηχανισμούς που υποστηρίζουν την επιδιόρθωση του σώματος.
Υποδείξεις: Καθορίστε την πρόθεση σας πριν από κάθε άσκηση της θεραπευτικής εικονοπλασίας και είναι καλό να κάνετε τις ασκήσεις καθημερινά, κάθε φορά που χρειάζεται, για 3 λεπτά περίπου.
Είναι καλό να ξέρετε ότι σε καμιά περίπτωση οι ασκήσεις της νοητικής εικονοπλασίας δεν αντικαθιστούν τον γιατρό αλλά σίγουρα ενισχύουν την θεραπεία.
Η σταγόνα της Ελπίδας
Κλείστε τα μάτια. Εκπνεύστε τρεις φορές πολύ αργά και δείτε τον εαυτό σας να κρατά ένα ποτήρι με διαυγές, καθαρό νερό.
Δείτε τι συμβαίνει όταν μια σταγόνα μαύρο μελάνι πέσει ξαφνικά μέσα στο νερό.
Δείτε και ακούσιε την κάθοδο της σταγόνας του μελανιού και τους κυματισμούς του νερού.
Ακούστε από πού σας λέει το νερό ότι έχει πληγωθεί ή ενοχληθεί από τη μαύρη σταγόνα.
Τι νιώθετε; Βιώστε αυτά τα συναισθήματα σε βάθος, αφήνοντας τα να σας γεμίσουν.
Ύστερα, “καθαριστείτε” πίνοντας ένα ποτήρι διαυγές καθαρό νερό.
Ανοίξτε τα μάτια, ξέροντας ότι η απόγνωση έχει φύγει
Διασχίζοντας τη Γέφυρα
(για κατάθλιψη που σχετίζεται με θλίψη):
Κλείστε τα μάτια και εκπνεύστε τρεις φορές. Δείτε τον εαυτό σας να διασχίζει μια γέφυρα βαδίζοντας προς τα πίσω. Αποχαιρετίστε αυτούς που αγαπήσατε και δεν σας έχουν πειράξει.
Αγνοήστε αυτούς που σας πλήγωσαν ή σας πείραξαν, καθώς διασχίζετε τη γέφυρα, βαδίζοντας προς τα πίσω για να φτάσετε στην απέναντι πλευρά.
Όταν φτάσετε στην άλλη πλευρά, ανατινάξτε τη γέφυρα ανάμεσα στο τώρα και το παρελθόν σας.
Ύστερα γυρίστε και κοιτάξτε τη νέα ακτή. Βαδίστε σε αυτή τη νέα ακτή μέχρι να βρείτε το νέο σας χώρο, ώσπου να μπορείτε να νιώθετε άνετα.
Μπορείτε να εξετάσετε αυτό το νέο σας χώρο, αν θέλετε.
Ύστερα ανοίξτε τα μάτια.
namaste
despoina palamari
