Όλοι θέλουμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας και να μεταμορφώσουμε τη ζωή μας. Τις περισσότερες όμως φορές μένουμε στα λόγια και βρίσκουμε χίλιες δυο δικαιολογίες για να μην κάνουμε τα λόγια μας πράξη. Και τις περισσότερες φορές δεν μας είναι συνειδητό ότι εμείς οι ίδιοι αντιστεκόμαστε και βάζουμε εμπόδια στην αλλαγή μας.
Παρακάτω σας δίνω ένα απόσπασμα από το βιβλίο της Louise Hay το ¨Μεταμορφώστε τη Ζωή σας¨ που αναφέρετε στις αντιστάσεις που έχουμε όταν είμαστε έτοιμοι να κάνουμε το βήμα της αλλαγής.
Με ποιους τρόπους αντιδρούμε στην αλλαγή
Η κάθε αντίδραση που παρουσιάζεται σε αυτούς που θέλουν να μεταμορφώσουν τη ζωή τους είναι μια ένδειξη πως βρίσκονται ήδη στη διαδικασία της αλλαγής, ακόμα κι αν δε βρίσκονται στο στάδιο της τελικής θεραπείας. Η αλήθεια είναι πως η διαδικασία ξεκινά από τη στιγμή που αρχίζουμε να σκεφτόμαστε την πραγματοποίηση αλλαγών.
Πολύ συχνά αντιδρούμε στο πρώτο στάδιο της διαδικασίας της αλλαγής με τη σκέψη πως αυτή η νέα προσέγγιση είναι ανόητη ή πως δεν έχει νόημα. Ίσως να φαίνεται πολύ εύκολη ή τελείως απαράδεκτη σύμφωνα με τον τρόπο που σκεπτόμαστε. Δε θέλουμε να την κάνουμε. Και η αντίσταση που προβάλλουμε είναι πολύ ισχυρή. Ίσως ακόμα να νιώσουμε και θυμό στη σκέψη πως μπορεί να την κάνουμε. Μια τέτοια ισχυρή αντίδραση είναι πολύ θετική αν είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε ότι αποτελεί το πρώτο βήμα στη διαδικασία της αλλαγής μας.Η ανυπομονησία είναι μια άλλη μορφή αντίστασης. Είναι αντίσταση στη μάθηση και στην αλλαγή. 'Όταν έχουμε την απαίτηση να γίνει κάτι αμέσως, να ολοκληρωθεί μεμιάς, τότε δε δίνουμε στον εαυτό μας τον απαιτούμενο χρόνο να διδαχτεί το μάθημα που έχει σχέση με το πρόβλημα που έχουμε δημιουργήσει.
Αν θέλουμε να πάμε από ένα δωμάτιο σε ένα άλλο, πρέπει πρώτα να σηκωθούμε και ύστερα να προχωρήσουμε βήμα, βήμα προς την κατεύθυνση που θέλουμε. Όσο καθόμαστε δε γίνεται τίποτε. Το ίδιο γίνεται και με τα προβλήματά μας. Όλοι επιθυμούμε να τα ξεδιαλύνουμε και να τα λύσουμε, αλλά δε θέλουμε να κάνουμε τα πρώτα μικρά βήματα που θα μας οδηγήσουν στη λύση.
Με ποιους τρόπους αντιδρούμε στην αλλαγή
Η κάθε αντίδραση που παρουσιάζεται σε αυτούς που θέλουν να μεταμορφώσουν τη ζωή τους είναι μια ένδειξη πως βρίσκονται ήδη στη διαδικασία της αλλαγής, ακόμα κι αν δε βρίσκονται στο στάδιο της τελικής θεραπείας. Η αλήθεια είναι πως η διαδικασία ξεκινά από τη στιγμή που αρχίζουμε να σκεφτόμαστε την πραγματοποίηση αλλαγών.
Πολύ συχνά αντιδρούμε στο πρώτο στάδιο της διαδικασίας της αλλαγής με τη σκέψη πως αυτή η νέα προσέγγιση είναι ανόητη ή πως δεν έχει νόημα. Ίσως να φαίνεται πολύ εύκολη ή τελείως απαράδεκτη σύμφωνα με τον τρόπο που σκεπτόμαστε. Δε θέλουμε να την κάνουμε. Και η αντίσταση που προβάλλουμε είναι πολύ ισχυρή. Ίσως ακόμα να νιώσουμε και θυμό στη σκέψη πως μπορεί να την κάνουμε. Μια τέτοια ισχυρή αντίδραση είναι πολύ θετική αν είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε ότι αποτελεί το πρώτο βήμα στη διαδικασία της αλλαγής μας.Η ανυπομονησία είναι μια άλλη μορφή αντίστασης. Είναι αντίσταση στη μάθηση και στην αλλαγή. 'Όταν έχουμε την απαίτηση να γίνει κάτι αμέσως, να ολοκληρωθεί μεμιάς, τότε δε δίνουμε στον εαυτό μας τον απαιτούμενο χρόνο να διδαχτεί το μάθημα που έχει σχέση με το πρόβλημα που έχουμε δημιουργήσει.
Αν θέλουμε να πάμε από ένα δωμάτιο σε ένα άλλο, πρέπει πρώτα να σηκωθούμε και ύστερα να προχωρήσουμε βήμα, βήμα προς την κατεύθυνση που θέλουμε. Όσο καθόμαστε δε γίνεται τίποτε. Το ίδιο γίνεται και με τα προβλήματά μας. Όλοι επιθυμούμε να τα ξεδιαλύνουμε και να τα λύσουμε, αλλά δε θέλουμε να κάνουμε τα πρώτα μικρά βήματα που θα μας οδηγήσουν στη λύση.
Στο παρελθόν χρησιμοποιούσαμε αυτήν τη δύναμη ασυναίσθητα και δημιουργούσαμε εμπειρίες που δεν επιθυμούσαμε να βιώσουμε. Δεν είχαμε επίγνωση εκείνου που κάναμε. Τώρα, αναγνωρίζοντας τις ευθύνες μας, αποκτάμε αυτή την επίγνωση και μαθαίνουμε να χρησιμοποιούμε συνειδητά τη δύναμή μας και μάλιστα με θετικό τρόπο προς όφελος μας.
Συχνά, όταν προτείνω μια λύση σε κάποιον, έναν καινούριο τρόπο προσέγγισης ενός θέματος ή τη συγχώρηση κάποιου συγκεκριμένου ατόμου βλέπω το σαγόνι του να σφίγγεται και να πετάγεται προς τα έξω και τα μπράτσα του να σταυρώνονται σφιχτά στο στήθος. Ίσως και να σφίγγει τις γροθιές του. Η αντίστασή του είναι πια ορατή και ξέρω πως έχω επισημάνει ακριβώς αυτό που πρέπει να κάνει.
Όλοι μας στη ζωή έχουμε πολλά να μάθουμε. Τα γεγονότα που είναι δύσκολα για μας δεν είναι παρά τα μαθήματα που έχουμε επιλέξει για μας τους ίδιους. Αν όμως είναι εύκολα για μας, τότε δεν αποτελούν μαθήματα αλλά πράγματα που ήδη γνωρίζουμε.
Συχνά, όταν προτείνω μια λύση σε κάποιον, έναν καινούριο τρόπο προσέγγισης ενός θέματος ή τη συγχώρηση κάποιου συγκεκριμένου ατόμου βλέπω το σαγόνι του να σφίγγεται και να πετάγεται προς τα έξω και τα μπράτσα του να σταυρώνονται σφιχτά στο στήθος. Ίσως και να σφίγγει τις γροθιές του. Η αντίστασή του είναι πια ορατή και ξέρω πως έχω επισημάνει ακριβώς αυτό που πρέπει να κάνει.
Όλοι μας στη ζωή έχουμε πολλά να μάθουμε. Τα γεγονότα που είναι δύσκολα για μας δεν είναι παρά τα μαθήματα που έχουμε επιλέξει για μας τους ίδιους. Αν όμως είναι εύκολα για μας, τότε δεν αποτελούν μαθήματα αλλά πράγματα που ήδη γνωρίζουμε.
Τα Μαθήματα τα παίρνουμε μέσα από την επίγνωση
Αν σκέφτεσαι το πιο δύσκολο πράγμα που είσαι σε θέση να κάνεις και πόσο πολύ αντιστέκεσαι σ' αυτό, τότε στέκεσαι μπροστά στο πιο μεγάλο μάθημα που χρειάζεται να διδαχτείς αυτήν τη στιγμή. Αν εγκαταλείψεις κάθε αντίσταση, επιτρέποντας στον εαυτό σου να μάθει εκείνο που χρειάζεται, τότε έχεις κάνει το πρώτο βήμα. Το επόμενο θα είναι πιο εύκολο. Μην αφήνεις την αντίστασή σου να σε σταματήσει από το να πραγματοποιήσεις αλλαγές. Παρατήρησε τον εαυτό σου, δες με ποιον τρόπο αντιστέκεσαι και ύστερα οπωσδήποτε προχώρα.
Ενδείξεις Αντίστασης που δεν εκφράζονται με λόγια
Οι πράξεις μας καθρεφτίζουν συχνά την αντίστασή μας.
Για παράδειγμα:
Αλλάζουμε θέμα. Βγαίνουμε από το δωμάτιο. Πηγαίνουμε στο μπάνιο. Καθυστερούμε. Αρρωσταίνουμε. Αναβάλλουμε πράγματα κάνοντας κάτι άλλο. Προσποιούμαστε πως είμαστε πολύ απασχολημένοι. Χασομεράμε. Κοιτάζουμε αλλού ή έξω από το παράθυρο. Ξεφυλλίζουμε ένα περιοδικό. Δε δίνουμε την απαιτούμενη προσοχή. Τρώμε, πίνουμε ή καπνίζουμε. Ξεκινάμε ή τερματίζουμε μια σχέση. Προξενούμε μηχανικές βλάβες: στο αυτοκίνητο, στα ηλεκτρικά, στα υδραυλικά κλπ.
Υποθέσεις
Συχνά κάνουμε υποθέσεις για τους άλλους με σκοπό να δικαιολογήσουμε την αντίστασή μας. Και προβαίνουμε σε δηλώσεις όπως:
Δε θα βοηθούσε έτσι κι αλλιώς.
Ο/η σύζυγός μου δε θα καταλάβει.
Θα πρέπει να αλλάξω την προσωπικότητά μου.
Μόνον οι τρελοί πηγαίνουν σε θεραπευτές ή παρακολουθούν σεμινάρια.
Δεν μπορούν να με βοηθήσουν στο πρόβλημά μου.
Δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το θυμό μου.
Η περίπτωσή μου είναι διαφορετική.
Δε θέλω να τους ενοχλήσω.
Θα λυθεί από μόνο του.
Κανείς άλλος δεν το κάνει.
Πεποιθήσεις
Μεγαλώνουμε με πεποιθήσεις που φέρνουν αντίσταση στην αλλαγή. Ορισμένες από τις περιοριστικές μας ιδέες είναι:
Είναι κοινωνικά απαράδεκτο.
Δεν είναι σωστό.
Δεν είναι σωστό για μένα να το κάνω.
Δε θα ήταν πνευματική πράξη.
Οι πνευματικοί άνθρωποι δε θυμώνουν.
Οι άντρες ή οι γυναίκες δεν κάνουν τέτοια πράγματα.
Η οικογένειά μου ποτέ δεν το έκανε.
Η αγάπη δεν είναι για μένα.
Είναι απλώς ανόητο.
Είναι πολύ μακρύς ο δρόμος.
Θέλει πάρα πολλή δουλειά.
Είναι πολύ δαπανηρό.
Θα πάρει πολύ χρόνο.
Δεν τα πιστεύω αυτά.
Δεν ανήκω σ’ αυτό το είδος των ανθρώπων.
Αν σκέφτεσαι το πιο δύσκολο πράγμα που είσαι σε θέση να κάνεις και πόσο πολύ αντιστέκεσαι σ' αυτό, τότε στέκεσαι μπροστά στο πιο μεγάλο μάθημα που χρειάζεται να διδαχτείς αυτήν τη στιγμή. Αν εγκαταλείψεις κάθε αντίσταση, επιτρέποντας στον εαυτό σου να μάθει εκείνο που χρειάζεται, τότε έχεις κάνει το πρώτο βήμα. Το επόμενο θα είναι πιο εύκολο. Μην αφήνεις την αντίστασή σου να σε σταματήσει από το να πραγματοποιήσεις αλλαγές. Παρατήρησε τον εαυτό σου, δες με ποιον τρόπο αντιστέκεσαι και ύστερα οπωσδήποτε προχώρα.
Ενδείξεις Αντίστασης που δεν εκφράζονται με λόγια
Οι πράξεις μας καθρεφτίζουν συχνά την αντίστασή μας.
Για παράδειγμα:
Αλλάζουμε θέμα. Βγαίνουμε από το δωμάτιο. Πηγαίνουμε στο μπάνιο. Καθυστερούμε. Αρρωσταίνουμε. Αναβάλλουμε πράγματα κάνοντας κάτι άλλο. Προσποιούμαστε πως είμαστε πολύ απασχολημένοι. Χασομεράμε. Κοιτάζουμε αλλού ή έξω από το παράθυρο. Ξεφυλλίζουμε ένα περιοδικό. Δε δίνουμε την απαιτούμενη προσοχή. Τρώμε, πίνουμε ή καπνίζουμε. Ξεκινάμε ή τερματίζουμε μια σχέση. Προξενούμε μηχανικές βλάβες: στο αυτοκίνητο, στα ηλεκτρικά, στα υδραυλικά κλπ.
Υποθέσεις
Συχνά κάνουμε υποθέσεις για τους άλλους με σκοπό να δικαιολογήσουμε την αντίστασή μας. Και προβαίνουμε σε δηλώσεις όπως:
Δε θα βοηθούσε έτσι κι αλλιώς.
Ο/η σύζυγός μου δε θα καταλάβει.
Θα πρέπει να αλλάξω την προσωπικότητά μου.
Μόνον οι τρελοί πηγαίνουν σε θεραπευτές ή παρακολουθούν σεμινάρια.
Δεν μπορούν να με βοηθήσουν στο πρόβλημά μου.
Δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το θυμό μου.
Η περίπτωσή μου είναι διαφορετική.
Δε θέλω να τους ενοχλήσω.
Θα λυθεί από μόνο του.
Κανείς άλλος δεν το κάνει.
Πεποιθήσεις
Μεγαλώνουμε με πεποιθήσεις που φέρνουν αντίσταση στην αλλαγή. Ορισμένες από τις περιοριστικές μας ιδέες είναι:
Είναι κοινωνικά απαράδεκτο.
Δεν είναι σωστό.
Δεν είναι σωστό για μένα να το κάνω.
Δε θα ήταν πνευματική πράξη.
Οι πνευματικοί άνθρωποι δε θυμώνουν.
Οι άντρες ή οι γυναίκες δεν κάνουν τέτοια πράγματα.
Η οικογένειά μου ποτέ δεν το έκανε.
Η αγάπη δεν είναι για μένα.
Είναι απλώς ανόητο.
Είναι πολύ μακρύς ο δρόμος.
Θέλει πάρα πολλή δουλειά.
Είναι πολύ δαπανηρό.
Θα πάρει πολύ χρόνο.
Δεν τα πιστεύω αυτά.
Δεν ανήκω σ’ αυτό το είδος των ανθρώπων.
Οι άλλοι
Προσφέρουμε τη δύναμή μας στους άλλους και χρησιμοποιούμε αυτήν τη δικαιολογία σαν αντίσταση στην αλλαγή. Έχουμε ιδέες όπως:
Ο Θεός δεν το εγκρίνει.
Περιμένω από τα άστρα να το εγκρίνουν.
Δεν είναι αυτό το σωστό περιβάλλον.
Δε θα με αφήσουν να αλλάξω.
Δεν έχω το σωστό δάσκαλο ή το κατάλληλο βιβλίο ή την τάξη ή τα εργαλεία.
Ο γιατρός μου δε μου το επιτρέπει.
Δε μου περισσεύει χρόνος από τη δουλειά μου.
Δε θέλω να γίνω έρμαιο στα μάγια τους.
Οι άλλοι φταίνε.
Πρώτα οι άλλοι πρέπει να αλλάξουν.
Μόλις καταφέρω να...., θα το κάνω.
Δεν καταλαβαίνεις.
Οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν.
Δε θέλω να τους πληγώσω.
Είναι αντίθετο με την ανατροφή, τη θρησκεία και τη φιλοσοφία μου.
Γνώμες για τον εαυτό μας
Σχηματίζουμε κάποια γνώμη για τον εαυτό μας, την οποία χρησιμοποιούμε σαν όριο ή σαν αντίσταση στην αλλαγή. Είμαστε:
Πολύ μεγάλοι. Πολύ νέοι. Πολύ χοντροί. Πολύ αδύνατοι. Πολύ ψηλοί. Πολύ κοντοί. Πολύ τεμπέληδες. Πολύ δυνατοί. Πολύ αδύναμοι. Πολύ χαζοί. Πολύ έξυπνοι. Πολύ φτωχοί. Πολύ επιπόλαιοι. Πολύ σοβαροί. Δεν αξίζουμε τίποτε. Είμαστε μπερδεμένοι. Ίσως όλα αυτά να είναι κάπως υπερβολικά.
Τακτικές αναβλητικότητας
Η αντίστασή μας συχνά εκφράζεται με τακτικές αναβλητικότητας. Γι’ αυτό χρησιμοποιούμε δικαιολογίες όπως:
Θα το κάνω αργότερα.
Δεν μπορώ να σκεφτώ τώρα.
Δεν έχω χρόνο τώρα.
Θα μου αφαιρούσε πολύ χρόνο από τη δουλειά μου.
Ναι, είναι μια πολύ καλή ιδέα. Θα το κάνω κάποια άλλη φορά.
Έχω ένα σωρό άλλα πράγματα να κάνω.
Θα το σκεφτώ αύριο.
Μόλις τελειώσω με...
Μόλις επιστρέψω από αυτό το ταξίδι.
Δεν είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή.
Είναι πολύ αργά ή πολύ νωρίς.
Άρνηση
Αυτή η μορφή αντίστασης εμφανίζεται με την άρνηση της ανάγκης να γίνουν αλλαγές. Για παράδειγμα:
Δεν έχω κανένα πρόβλημα.
Δεν μπορώ να κάνω τίποτε γι’ αυτό το πρόβλημα.
Ήμουν μια χαρά την τελευταία φορά.
Και τι όφελος θα είχα αν άλλαζα;
Αν το αγνοήσω, ίσως το πρόβλημα να πάψει να υπάρχει.
Φόβος
Ο σημαντικότερος λόγος αντίστασης είναι ο φόβος και μάλιστα ο φόβος για το άγνωστο. Για παράδειγμα:
Δεν είμαι ακόμα έτοιμος.
Μπορεί να αποτύχω.
Μπορεί να με απορρίψουν.
Τι θα πουν οι γείτονες;
Δε θέλω να ανοίξω το κουτί της Πανδώρας.
Φοβάμαι να το πω στον ή στη σύζυγό μου.
Δεν ξέρω αρκετά.
Μπορεί να πληγωθώ.
Μπορεί να χρειαστεί να αλλάξω.
Μπορεί να μου κοστίσει πολλά χρήματα.
Καλύτερα να πεθάνω ή να πάρω διαζύγιο.
Δε θέλω να ξέρει κανείς πως έχω κάποιο πρόβλημα.
Φοβάμαι να εκφράσω τα συναισθήματά μου.
Δε θέλω να μιλήσω γι’ αυτό.
Δεν έχω το κουράγιο.
Ποιος ξέρει πού μπορεί να καταλήξω;
Μπορεί να χάσω την ελευθερία μου.
Μου είναι πολύ δύσκολο να το κάνω.
Δεν έχω αρκετά χρήματα τώρα.
Δε θα ήμουν τέλειος.
Μπορεί να χάσω τους φίλους μου.
Δεν έχω εμπιστοσύνη σε κανέναν.
Μπορεί να καταστρέψει την εικόνα μου.
Δεν είμαι αρκετά καλός.
Και ο κατάλογος συνεχίζεται χωρίς τέλος...
Αναγνωρίζεις σ’ αυτόν τον κατάλογο τους δικούς σου τρόπους αντίστασης;
Αν ναι, τώρα ξέρεις. Εσύ έχεις τη δύναμη να μεταμορφώσεις, να μετασχηματίσεις, να αλλάξεις και στο τέλος να γευτείς τους καρπούς των κόπων σου. Και μην περιμένεις την κατάλληλη στιγμή. Το τώρα είναι πάντα η πιο κατάλληλη στιγμή.
Namaste