Ο πόνος, τα βάσανα, η δυσαρέσκεια, η έλλειψη ικανοποίησης είναι τόσο οδυνηρά, που ο νους δημιουργεί αυταπάτες ευχαρίστησης. Αυτές οι αυταπάτες βοηθούν τους ανθρώπους να συνεχίζουν να ζουν. Αν αφαιρέσεις όλες τις αυταπάτες από έναν άνθρωπο, τότε δεν θα έχει λόγο να ζήσει ούτε για μια στιγμή ακόμη.
Όταν δεν είσαι συνειδητός, οι αυταπάτες χρειάζονται, επειδή δημιουργούν έστω και ψεύτικο νόημα στη ζωή. Και μέχρι να συμβεί το αληθινό, συνεχίζουμε να δημιουργούμε ψεύτικα νοήματα. Για να αποφευχθεί η δυσαρέσκεια, ο πόνος, η ζωή χωρίς νόημα, τη γεμίζουμε με μεγάλες αυταπάτες, που γίνονται πεποιθήσεις, αυτές όμως δεν κρατούν για πολύ.
Όταν ένας άνθρωπος έχει μπουχτίσει από ένα ψεύτικο νόημα, δημιουργεί ένα άλλο. Μπουχτίζει με τα χρήματα, μετακινείται προς την πολιτική. Μπουχτίζει με την πολιτική, μετακινείται σε κάτι άλλο. Μπουχτίζεις με μια γυναίκα και ψάχνεις για άλλη κι ύστερα για άλλη και άλλη. Απλώς αντικαθιστούμε τις παλιές αυταπάτες με καινούριες κι αυτό το ονομάζουμε ζωή. Έτσι, δημιουργούμε έναν φαύλο κύκλο που δεν οδηγεί πουθενά.
Η αλήθεια όμως θρυμματίζει όλες τις αυταπάτες. Αλήθεια είναι το να ζήσεις τον βαθύ πόνο, τον υπέρτατο πόνο και να αναζητάς το πραγματικό. Η αναζήτηση είναι εφικτή μόνο όταν αναγνωρίσεις τον αληθινό πόνο τής ζωής και σταματήσεις να παίρνεις ηρεμιστικά.
Την ημέρα που θα δεις τι έχεις κάνει στη ζωή σου, την ημέρα που θα δεις πραγματικά τον πόνο και την αγωνία και δεν θα προσπαθήσεις να πάρεις κανένα παυσίπονο, την ημέρα που θα περάσεις μέσα από την αγωνία και τον πόνο, τότε και μόνο τότε θα μπορέσεις να κινηθείς προς το αληθινό. Μόνο ο πόνος μπορεί να σε οδηγήσει προς το αληθινό. Θα σε σπρώξει να ανακαλύψεις τι είναι εκείνο που μπορεί να διαλύσει τον πόνο και να σε οδηγήσει στην έκσταση.
Όταν ένας άνθρωπος έχει μπουχτίσει από ένα ψεύτικο νόημα, δημιουργεί ένα άλλο. Μπουχτίζει με τα χρήματα, μετακινείται προς την πολιτική. Μπουχτίζει με την πολιτική, μετακινείται σε κάτι άλλο. Μπουχτίζεις με μια γυναίκα και ψάχνεις για άλλη κι ύστερα για άλλη και άλλη. Απλώς αντικαθιστούμε τις παλιές αυταπάτες με καινούριες κι αυτό το ονομάζουμε ζωή. Έτσι, δημιουργούμε έναν φαύλο κύκλο που δεν οδηγεί πουθενά.
Η αλήθεια όμως θρυμματίζει όλες τις αυταπάτες. Αλήθεια είναι το να ζήσεις τον βαθύ πόνο, τον υπέρτατο πόνο και να αναζητάς το πραγματικό. Η αναζήτηση είναι εφικτή μόνο όταν αναγνωρίσεις τον αληθινό πόνο τής ζωής και σταματήσεις να παίρνεις ηρεμιστικά.
Την ημέρα που θα δεις τι έχεις κάνει στη ζωή σου, την ημέρα που θα δεις πραγματικά τον πόνο και την αγωνία και δεν θα προσπαθήσεις να πάρεις κανένα παυσίπονο, την ημέρα που θα περάσεις μέσα από την αγωνία και τον πόνο, τότε και μόνο τότε θα μπορέσεις να κινηθείς προς το αληθινό. Μόνο ο πόνος μπορεί να σε οδηγήσει προς το αληθινό. Θα σε σπρώξει να ανακαλύψεις τι είναι εκείνο που μπορεί να διαλύσει τον πόνο και να σε οδηγήσει στην έκσταση.
Σταμάτα πια με τις αυταπάτες! Το μονοπάτι είναι γεμάτο από μεγάλο πόνο και μόνο ελάχιστοι φτάνουν. Και φτάνουν μόνο ελάχιστοι, επειδή οι άνθρωποι αρνούνται να δεχτούν τον πόνο τής ζωής. Αυτός ακριβώς ο πόνος όμως είναι η πηγή όλης τής ανάπτυξης.
Να βλέπεις την αλήθεια γυμνή, να μην την αποφεύγεις, μη δραπετεύεις, κοίταζε όλο και βαθύτερα μέσα της. Αυτό είναι το ξεκίνημα τής ευφυΐας, το ξεκίνημα τής επίγνωσης, το ξεκίνημα τής συνειδητότητας.
Αυτό είναι το πρώτο βήμα και το τελευταίο βήμα γίνεται η φώτιση. Όταν αρχίσεις να ζεις με αυτό που υπάρχει και ούτε για μια στιγμή δεν δημιουργείς όνειρα για να το αποφύγεις, τότε μια μέρα, συμβαίνει το άνοιγμα. Ο ίδιος ο πόνος τής ζωής γίνεται η αιτία για το άνοιγμα τής ζωής. Η επίγνωση είναι το μονοπάτι τού μεγάλου πόνου. Όσο μεγαλύτερος είναι όμως ο πόνος, τόσο μεγαλύτερη είναι και η δυνατότητα για έκσταση.
Νιώσε τον πόνο, μην τον αποφεύγεις.
Σε πολλές θεραπείες λένε στον ασθενή να μην παίρνει ναρκωτικά πριν αρχίσει η θεραπεία, για τον απλό λόγο ότι τα ναρκωτικά είναι ένας τρόπος για να αποφύγεις τον εσωτερικό σου πόνο. Δεν σου επιτρέπουν να δεις τις πληγές σου, τις καταπιέζουν, δεν σε αφήνουν να μπεις μέσα στον πόνο σου. Κι αν δεν μπεις μέσα στον πόνο σου, δεν μπορείς να τον ελευθερώσεις από τη φυλακή του.
Έχεις παρατηρήσει; Όποτε νιώθεις νευρικά, αμέσως αρχίζεις να καπνίζεις. Είναι ένας τρόπος για να αποφύγεις τη νευρικότητα, επειδή το κάπνισμα σε κρατάει απασχολημένο. Στην πραγματικότητα, συμβαίνει μια παλινδρόμηση. Το κάπνισμα σε ξανακάνει να νιώθεις σαν παιδί, ανέμελος, χωρίς ευθύνες, επειδή το κάπνισμα είναι συμβολικό βύζαγμα. Ο ζεστός καπνός που μπαίνει μέσα σου, σε πηγαίνει πίσω στις μέρες που σε ταΐζε το στήθος τής μητέρας σου και έμπαινε μέσα σου το ζεστό γάλα. Η θηλή έχει γίνει τώρα τσιγάρο. Το τσιγάρο είναι μια συμβολική θηλή.
Μέσα από την παλινδρόμηση αποφεύγεις τις ευθύνες και τους πόνους τής ενήλικης ζωής σου. Και αυτό συμβαίνει μέσα από πολλά και διάφορα ναρκωτικά. Ο σύγχρονος άνθρωπος παίρνει ναρκωτικά, όσο ποτέ άλλοτε, επειδή ο σύγχρονος άνθρωπος ζει μέσα σε τεράστιο πόνο. Χωρίς ναρκωτικά του είναι ανέφικτο να ζήσει. Αυτά τα ναρκωτικά δημιουργούν ένα φράχτη. Σε κρατούν ναρκωμένο, δεν σε αφήνουν να είσαι αρκετά ευαίσθητος στον πόνο.
Το πρώτο πράγμα είναι να κλείσεις τις πόρτες και να σταματήσεις κάθε είδους ασχολία, να βλέπεις τηλεόραση, να ακούς ραδιόφωνο, να διαβάζεις εφημερίδα. Σταμάτα όλες τις ασχολίες, επειδή και αυτές είναι ναρκωτικά με μια έννοια. Απλώς μείνε μόνος και εντελώς στάσιμος.
Αυτό είναι το πρώτο βήμα και το τελευταίο βήμα γίνεται η φώτιση. Όταν αρχίσεις να ζεις με αυτό που υπάρχει και ούτε για μια στιγμή δεν δημιουργείς όνειρα για να το αποφύγεις, τότε μια μέρα, συμβαίνει το άνοιγμα. Ο ίδιος ο πόνος τής ζωής γίνεται η αιτία για το άνοιγμα τής ζωής. Η επίγνωση είναι το μονοπάτι τού μεγάλου πόνου. Όσο μεγαλύτερος είναι όμως ο πόνος, τόσο μεγαλύτερη είναι και η δυνατότητα για έκσταση.
Νιώσε τον πόνο, μην τον αποφεύγεις.
Σε πολλές θεραπείες λένε στον ασθενή να μην παίρνει ναρκωτικά πριν αρχίσει η θεραπεία, για τον απλό λόγο ότι τα ναρκωτικά είναι ένας τρόπος για να αποφύγεις τον εσωτερικό σου πόνο. Δεν σου επιτρέπουν να δεις τις πληγές σου, τις καταπιέζουν, δεν σε αφήνουν να μπεις μέσα στον πόνο σου. Κι αν δεν μπεις μέσα στον πόνο σου, δεν μπορείς να τον ελευθερώσεις από τη φυλακή του.
Έχεις παρατηρήσει; Όποτε νιώθεις νευρικά, αμέσως αρχίζεις να καπνίζεις. Είναι ένας τρόπος για να αποφύγεις τη νευρικότητα, επειδή το κάπνισμα σε κρατάει απασχολημένο. Στην πραγματικότητα, συμβαίνει μια παλινδρόμηση. Το κάπνισμα σε ξανακάνει να νιώθεις σαν παιδί, ανέμελος, χωρίς ευθύνες, επειδή το κάπνισμα είναι συμβολικό βύζαγμα. Ο ζεστός καπνός που μπαίνει μέσα σου, σε πηγαίνει πίσω στις μέρες που σε ταΐζε το στήθος τής μητέρας σου και έμπαινε μέσα σου το ζεστό γάλα. Η θηλή έχει γίνει τώρα τσιγάρο. Το τσιγάρο είναι μια συμβολική θηλή.
Μέσα από την παλινδρόμηση αποφεύγεις τις ευθύνες και τους πόνους τής ενήλικης ζωής σου. Και αυτό συμβαίνει μέσα από πολλά και διάφορα ναρκωτικά. Ο σύγχρονος άνθρωπος παίρνει ναρκωτικά, όσο ποτέ άλλοτε, επειδή ο σύγχρονος άνθρωπος ζει μέσα σε τεράστιο πόνο. Χωρίς ναρκωτικά του είναι ανέφικτο να ζήσει. Αυτά τα ναρκωτικά δημιουργούν ένα φράχτη. Σε κρατούν ναρκωμένο, δεν σε αφήνουν να είσαι αρκετά ευαίσθητος στον πόνο.
Το πρώτο πράγμα είναι να κλείσεις τις πόρτες και να σταματήσεις κάθε είδους ασχολία, να βλέπεις τηλεόραση, να ακούς ραδιόφωνο, να διαβάζεις εφημερίδα. Σταμάτα όλες τις ασχολίες, επειδή και αυτές είναι ναρκωτικά με μια έννοια. Απλώς μείνε μόνος και εντελώς στάσιμος.
Αν τον βιώσεις, και αυτό έχει τρομακτική σημασία, τότε άρχισε να τον απορροφάς. Μην τον πετάξεις μακριά. Είναι τόσο πολύτιμη ενέργεια, μην τον πετάς. Απορρόφησε τον, πιες τον, δέξου τον, καλωσόρισε τον, νιώσε ευγνωμοσύνη γι’ αυτόν. Και πες στον εαυτό σου: «Αυτή τη φορά, θα τον πιω και θα τον δεχτώ σαν επισκέπτη. Αυτή τη φορά θα τον καταπιώ.»
Μπορεί να σου πάρει μερικές μέρες, μέχρι να είσαι έτοιμος να τον καταπιείς, αλλά την ημέρα που θα συμβεί, θα έχεις περάσει από εκείνη την πόρτα που μπορεί να σε πάει πάρα πολύ μακριά. Έχει αρχίσει ένα καινούριο ταξίδι στη ζωή σου, κινείσαι προς ένα καινούριο είδος ύπαρξης, επειδή τη στιγμή που αποδέχεσαι τον πόνο, χωρίς να τον απορρίπτεις, αμέσως αλλάξει ολόκληρη η ποιότητά του. Δεν είναι άλλο πια πόνος, είναι καθαρή ενέργεια.
Στην πραγματικότητα, θα εκπλαγείς, δεν θα μπορείς να το πιστέψεις. Δεν μπορείς να πιστέψεις ότι ο πόνος μπορεί να γίνει χαρά, ότι μπορεί να μεταμορφωθεί σε έκσταση.
Μεταμόρφωσε τον Πόνο σε Φώτιση
Ο πόνος δεν είναι εναντίον σου, απλώς εσύ δεν ξέρεις πώς να τον χρησιμοποιήσεις. Το δηλητήριο δεν είναι εχθρός σου, απλώς εσύ δεν ξέρεις πώς να φτιάξεις φάρμακο από αυτό. Σε σοφά χέρια, το δηλητήριο γίνεται γιατρικό. Σε ανόητα χέρια, το γιατρικό μπορεί να γίνει δηλητήριο. Όλα εξαρτώνται από σένα, από την επιδεξιότητά σου.
Αυτή είναι η βουδιστική οπτική και αυτή είναι η συνεισφορά τού βουδισμού στον κόσμο, επειδή αυτή είναι μια εσωτερική αλχημεία: Αποδέξου τον πόνο. Μην αντιστέκεσαι, μην τον πολεμάς, μη θυμώνεις μαζί του. Απορρόφησέ τον επειδή μόνο έτσι μπορεί να μεταμορφωθεί σε φώτιση.
Ή τέχνη τού να μεταμορφώνεις τον πόνο και τα βάσανα σε κάτι καλό είναι η τέχνη τού να βλέπεις την αναγκαιότητα τού αντίθετου. Το φως μπορεί να υπάρξει μόνο αν υπάρχει το σκοτάδι. Τότε γιατί μισείς το σκοτάδι; Χωρίς το σκοτάδι δεν θα υπήρχε φως, οπότε εκείνοι που αγαπούν το φως και μισούν το σκοτάδι, βρίσκονται σε δίλημμα. Δεν ξέρουν τι κάνουν.
Η ζωή δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το θάνατο. Τότε, γιατί μισείς το θάνατο; Ο θάνατος δημιουργεί το πλαίσιο για να υπάρξει η ζωή. Ο θάνατος είναι ο μαυροπίνακας, πάνω στον οποίο γράφεται η ζωή με άσπρη κιμωλία...
Πρέπει κανείς να δεχτεί και τις δύο όψεις σαν μέρος τού πακέτου τής ζωής. Με αυτή τη δεκτικότητα, μπορείς να μεταμορφώσεις τα πράγματα. Μόνο μέσα από αυτή τη δεκτικότητα είναι εφικτή η μεταμόρφωση.
Αν ταυτιστείς με τον πόνο, δεν θα μπορέσεις να τον απορροφήσεις. Τη στιγμή που ταυτίζεσαι με τον πόνο, θέλεις να τον ξεσκαρτάρεις, να τον πετάξεις, να τον ξεφορτωθείς, επειδή είναι οδυνηρός. Αν όμως είσαι παρατηρητής, τότε ο πόνος χάνει όλα του τα αγκάθια. Τότε ο πόνος υπάρχει και εσύ τον παρατηρείς. Εσύ είσαι απλώς ο καθρέφτης. Δεν έχεις καμία σχέση μαζί του.
Η ευτυχία έρχεται και φεύγει, η δυστυχία έρχεται και φεύγει, όμως εσύ βρίσκεσαι πάντοτε εκεί, ένας καθρέφτης που καθρεφτίζει. Η ζωή έρχεται και φεύγει, ο θάνατος έρχεται και φεύγει, όμως ο καθρέφτης δεν επηρεάζεται από τίποτα.
Όταν είσαι παρατηρητής, δημιουργείται απόσταση. Και μόνο όταν υπάρχει απόσταση, μπορείς να παρατηρήσεις αυτό που συμβαίνει. Είναι μέσα από αυτή την παρατήρηση, μπορείς να μεταμορφώσεις τα κατώτερα μέταλλα σε χρυσό. Μόνο μέσα απ’ αυτή την παρατήρηση γίνεσαι επιστήμονας του εσώτερου, ενας ανεπηρέαστος παρατηρητής. Τώρα ξέρεις ότι τα αντίθετα δεν είναι αντίθετα και μπορούν να μετατρέπονται το ένα στο άλλο. Τότε δεν ασχολείσαι καθόλου με το πώς να απαλλαγείς από τον πόνο, αλλά με το πώς να τον μεταμορφώσεις σε κάτι ευεργετικό. Τότε μεταμορφώνεις το δηλητήριο σε νέκταρ.
Αποσπάσματα από το βιβλίο του Οsho:
Πόνος, η πύλη της σοφίας
Εκδόσεις Ρέμπελ
