Παίζοντας τη μουσική της Ψυχής

Μέρος δεύτερο

Μπορεί να υπάρξει καρδιά που μισεί και που επίσης αγαπάει; Είναι το ίδιο σαν να λες ότι ο άνθρωπος είναι μερικές φορές ζωντανός και μερικές φορές πεθαμένος!
Η αγάπη και το μίσος δεν μπορούν να συνυπάρξουν μέσα στην ίδια καρδιά. Αυτά τα δύο είναι τόσο αντί­θετα, όσο η ζωή και ο θάνατος. Δεν μπορούν να συνυ­πάρξουν μέσα στην ίδια καρδιά. Τότε, τι είναι αυτό που ονομάζεις αγάπη; Όταν υπάρ­χει λιγότερο μίσος, το ονομάζεις αγάπη κι όταν υπάρχει περισσότερο μίσος, το ονομάζεις μίσος. 
Υπάρχουν μικρότερες και μεγαλύτερες αναλογίες του ίδιου του μίσους. Δεν υπάρχει όμως καθόλου αγάπη. Το λάθος συμβαίνει εξαιτίας της διαβάθμισης. Εξαιτίας της διαβάθμισης, μπορεί να θεωρείς λανθασμένα ότι το κρύο και η ζέστη είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Δεν είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Η ζέστη και το κρύο είναι διαβαθμίσεις του ίδιου πράγματος. Αν η αναλογία της ζέστης γίνει μικρότερη, τότε κάτι αρχίζει να νιώθει κρύο. Αν η αναλογία της ζέστης γίνει μεγαλύτερη, τότε το ίδιο πράγμα αρχίζει να νιώθει ζέστη.

Το κρύο είναι μια άλλη μορφή της ζέστης. Φαίνονται αντίθετα, διαφορετικά, στην πραγματικότητα όμως δεν είναι. Είναι συμπυκνωμένες και μη συμπυκνωμένες μορφές του ίδιου πράγματος.  Εσύ γνωρίζεις το μίσος με τον ίδιο τρόπο. Τη λιγότερο συμπυκνωμένη μορφή μίσους την καταλαβαίνεις ως αγάπη και την πολύ συμπυκνωμένη μορφή μίσους την καταλαβαίνεις ως μίσος. Η αγάπη όμως δεν είναι με κανένα τρόπο μια μορφή μίσους. Η αγάπη είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από το μίσος. Η αγάπη δεν έχει καμία σχέση με το μίσος.

Οι χορδές της καρδιάς σου είναι εντελώς χαλαρές. Η μουσική της αγάπης δεν έχει βγει από αυτές τις χαλα­ρές χορδές ούτε και η μουσική της ευδαιμονίας. Έχεις ποτέ γνωρίσει ευδαιμονία στη ζωή σου; Μπορείς να μιλήσεις για μια στιγμή που αναγνώρισες και βίωσες ευδαιμονία; Είναι δύσκολο να πεις ότι έχεις γνωρίσει πραγματικά την ευδαιμονία.

Έχεις γνωρίσει ποτέ την αγάπη; Έχεις γνωρίσει ποτέ την ειρήνη; Είναι επίσης δύσκολο να πεις οτιδήποτε γι’ αυτά. Τι γνωρίζεις εσύ; Εσύ γνωρίζεις την ανησυχία. Ναι, μερικές φορές η ανησυχία έχει μικρότερο βαθμό, ο­πότε τη νομίζεις για ειρήνη. Στην πραγματικότητα, είσαι τόσο ανήσυχος, που αν η ανησυχία γίνει κάπως μι­κρότερη, σου δίνει την αυταπάτη της ειρήνης.

Ένας άνθρωπος είναι άρρωστος. Όταν η αρρώστια γί­νεται κάπως μικρότερη, λέει πως έχει γίνει υγιής. Αν η αρρώστια που τον περιβάλλει γίνει κάπως μικρότε­ρη, νομίζει πως έχει γίνει υγιής. Ποια είναι όμως η σχέ­ση της υγείας με την αρρώστια; Η υγεία είναι κάτι εν­τελώς διαφορετικό.

Η υγεία είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Πολύ λίγοι από μας είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε την υγεία. Ε­μείς γνωρίζουμε περισσότερη αρρώστια, λιγότερη αρ­ρώστια, μα δεν γνωρίζουμε την υγεία. Εμείς γνωρίζου­με περισσότερη ανησυχία, λιγότερη ανησυχία, μα δεν γνωρίζουμε την ειρήνη. Εμείς γνωρίζουμε περισσότερο μίσος, λιγότερο μίσος. Εμείς γνωρίζουμε περισσότερο θυμό, λιγότερο θυμό...

Μπορεί να νομίζεις ότι ο θυμός συμβαίνει μόνο με­ρικές φορές. Αυτή η ιδέα είναι ψεύτικη. Είσαι θυμω­μένος είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο. Με­ρικές φορές είναι μεγαλύτερος, μερικές φορές είναι μι­κρότερος, όμως είσαι θυμωμένος είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο.

Με την ελάχιστη ευκαιρία, ο θυμός θα βγει στην επι­φάνεια. Ψάχνει να βρει την ευκαιρία. Ο θυμός είναι έτοι­μος μέσα σου. Απλώς ψάχνει να βρει μια ευκαιρία απ’ έξω, για να σου δώσει την αφορμή να είσαι θυμωμένος. Αν θυμώνεις χωρίς αφορμή, τότε οι άνθρωποι θα νομί­ζουν πως είσαι τρελός. Αν όμως δεν σου δίνονται αφορ­μές, θα αρχίσεις να θυμώνεις ακόμα και χωρίς κανένα λόγο. Είναι πιθανό να μην το ξέρεις αυτό.

Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος μπορεί να είναι κλειδωμένος σε ένα δωμάτιο και να του παρέχεται κά­θε διευκόλυνση και να του ζητηθεί να καταγράψει ό,τι αλλαγές συμβαίνουν στο νου του. Όταν τις καταγράφει, θα βρει ότι μέσα σ’ αυτό το κλειστό δωμάτιο, μερικές φορές νιώθει καλά, χωρίς κανένα λόγο, μερικές φορές νιώθει άσχημα. Άλλοτε γίνεται λυπημένος, άλλοτε γίνε­ται χαρούμενος, άλλοτε νιώθει θυμό, άλλοτε δεν νιώ­θει θυμό. Δεν υπάρχουν αφορμές εκεί. Η κατάσταση μέσα στο δωμάτιο είναι συνεχώς η ίδια. Τι συμβαίνει όμως μέσα του; Γι' αυτό το λόγο ο άνθρω­πος φοβάται τόσο πολύ να είναι μόνος, επειδή μέσα στη μοναχικότητα δεν υπάρχουν αφορμές απ έξω. Θα πρέπει να παραδεχτεί όλα τα πράγματα που βρίσκονται μέσα του. Οποιοσδήποτε άνθρωπος κρατηθεί στην απομόνωση, δεν μπορεί να παραμείνει υγιής για περισσότερο από έξι μήνες. Θα τρελαθεί.

Ένας φακίρης το είπε αυτό στο βασιλιά, όμως ο βασιλιάς δεν τον πίστεψε. Έτσι, ο φακίρης του ζήτησε να βρει τον υγιέστερο άνθρωπο στην πόλη και να τον βά­λει σε απομόνωση για έξι μήνες. Ο βασιλιάς έβαλε κι έψαξαν την πόλη και οι άνθρωποί του βρήκαν ένα νεαρό άντρα, που ήταν ευτυχισμένος σε όλους τους τομείς. Ήταν παντρεμένος, είχε ένα παιδί, κέρδιζε αρκετά χρή­ματα, ήταν ευτυχισμένος. Τον οδήγησαν τον βασι­λιά. Ο βασιλιάς του είπε: «Κάνουμε ένα πείραμα, ή οικογένειά σου θα σου φέρει ό,τι χρειάζεσαι, θα έχεις όλες τις ανέσεις, όμως για έξι μήνες θα πρέπει να μεί­νεις μόνος σου.»

Ο άντρας κοίταξε το παλάτι. Του προσφερόταν κάθε δυνατή ευκολία, όμως ήταν τόσο μόνος! Ακόμη και ο άνθρωπος που τον φρουρούσε δεν γνώριζε τη γλώσσα του, οπότε δεν μπορούσε να μιλήσει σε κανέναν. Μέσα σε δυο τρεις μέρες, ο άνθρωπος άρχισε να γί­νεται νευρικός. Είχε όλες τις ανέσεις. Υπήρχε διαθέσι­μο φαγητό στη σωστή ώρα, μπορούσε να κοιμηθεί ή να κάνει ό,τι ήθελε. Το μόνο που δεν μπορούσε να κάνει ήταν να μιλήσει με κάποιον. Μέσα σε δυο-τρεις μέρες, άρχισε να νιώθει άβολα κι ύστερα από οκτώ μέρες άρ­χισε να φωνάζει: «Βγάλτε με από ’δω! Δεν θέλω να μεί­νω άλλο εδώ μέσα!»

Ποιο ήταν το πρόβλημα; Τα προβλήματα είχαν αρχίσει να έρχονται από μέσα. Τα προβλήματα που μέχρι πριν από μια μέρα νόμιζε πως ερχόταν απ' έξω, τώρα βρή­κε, καθώς ήταν μόνος, πως ερχόταν από μέσα. Μέσα σε έξι μήνες, ο άνθρωπος τρελάθηκε.Ύστερα από έξι μήνες, όταν τον έβγαλαν έξω, είχε τρελαθεί εντελώς. Είχε αρχίσει να μιλάει στον εαυτό του, είχε αρχίσει να καταριέται τον εαυτό του, είχε αρχίσει να θυμώνει με τον εαυτό του, είχε αρχίσει να αγαπάει τον εαυτό του. Τώρα ο άλλος δεν ήταν παρών. Ύστερα από έξι μήνες, βγήκε τρελός από εκεί μέσα. Του πήρε έξι χρόνια για να θεραπευτεί.

Κι εσύ θα τρελαινόσουν. Οι άλλοι άνθρωποι σου δίνουν ευκαιρίες, γι’ αυτό και δεν τρελαίνεσαι. Βρίσκεις μια ευκαιρία: «Αυτός ο άνθρωπος με πρόσβαλλε, γι’ αυτό είμαι θυμωμένος.» Κανένας δεν είναι θυμωμένος, επειδή κάποιος τον πρόσβαλλε. Ο θυμός είναι παρών, μέσα σου. Η προσβολή είναι απλώς η αφορμή για να βγει έξω ο θυμός. Ένα πηγάδι είναι γεμάτο νερό. Αν ρίξεις τον κουβά μέσα στο πηγάδι και τον τραβήξεις, το νερό θα βγει έξω από το πηγάδι. Αν δεν υπάρχει νερό στο πηγάδι, τότε όσες φορές κι αν ρίξεις τον κουβά, δεν μπορεί να βγει τίποτα.
Ο κουβάς από μόνος του δεν έχει καμία δύναμη να παράγει νερό. Πρέπει καταρχήν να υπάρχει νερό μέσα στο πηγάδι. Αν υπάρχει νερό μέσα στο πηγάδι, τότε ο κουβάς μπο­ρεί να τραβήξει νερό. Αν δεν υπάρχει νερό μέσα στο πηγάδι, τότε ο κουβάς δεν μπορεί να τραβήξει νερό. Αν δεν υπάρχει θυμός μέσα σου, αν δεν υπάρχει μίσος μέσα σου, τότε καμία δύναμη στον κόσμο δεν μπορεί να βγάλει θυμό ή μίσος από μέσα σου. Στη διάρκεια αυτών των στιγμών, στο ενδιάμεσο, όταν κανένας δεν ρίχνει τον κουβά μέσα στο πηγάδι, μπορεί κανείς να τρέφει την αυταπάτη ότι δεν υπάρχει νερό μέσα στο πηγάδι.

Όταν κάποιος ρίχνει τον κουβά μέσα του, μπορεί να τραβηχτεί το νερό. Όταν όμως το πηγάδι δεν χρησιμοποιείται, κάνουμε το λάθος να νομίζουμε ότι τώρα δεν υπάρχει νερό μέσα του. Με τον ίδιο τρόπο, αν κανένας δεν μας δίνει την ευ­καιρία, τότε ούτε θυμός ούτε μίσος ούτε φθόνος βγαί­νει από μας. Μη νομίζεις όμως πως δεν υπάρχει νερό μέσα στο πηγάδι σου. Το νερό βρίσκεται εκεί, μέσα στο πηγάδι και περιμέ­νει κάποιον να έρθει με ένα κουβά και να το βγάλει έξω. Εμείς όμως θεωρούμε αυτές τις κενές ενδιάμεσες στιγμές ότι είναι στιγμές αγάπης, στιγμές ειρήνης. Αυ­τό είναι λάθος.

Πάντοτε, μετά από κάθε πόλεμο στον κόσμο, oι άν­θρωποι λένε ότι τώρα υπάρχει ειρήνη. Ο Γκάντι όμως είπε: «Σύμφωνα με τη δική μου κατανόηση, δεν συμ­βαίνει αυτό. Είτε υπάρχει πόλεμος είτε υπάρχει προε­τοιμασία για πόλεμο. Η ειρήνη δεν έρχεται ποτέ. Η ειρήνη είναι ψευδαίσθηση.»

Αυτή τη στιγμή, δεν συμβαίνει πόλεμος πουθενά στον κόσμο. Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος έχει τελειώσει και περιμένουμε τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Αν πού­με ότι αυτές είναι μέρες ειρήνης, κάνουμε λάθος. Αυ­τές δεν είναι μέρες ειρήνης. Αυτές είναι μέρες προετοι­μασίας για τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο.

Παντού στον κόσμο συμβαίνει η προετοιμασία για τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Είτε υπάρχει πόλεμος είτε υπάρχει προετοιμασία για πόλεμο. Από τότε που υπάρχει ο κόσμος, δεν έχει δει ποτέ ούτε μια ειρηνική μέρα. Μέσα στον άνθρωπο, υπάρχει επίσης είτε θυμός είτε προετοιμασία για θυμό. Ο άνθρωπος δεν γνωρίζει μια κατάσταση μη θυμού. Η νευρικότητα υπάρχει είτε στην επιφάνεια είτε προετοιμάζεται να βγει στην επιφάνεια. Αν νομίζεις ότι οι στιγμές της προετοιμασίας μέσα σου είναι στιγμές ειρήνης, κάνεις λάθος. 

Το βάρος των σκέψεων δεν μπορεί να πάει τον άνθρωπο πουθενά αλλού, παρά μόνο στο τρελοκομείο. Ολόκληρη η ζωτική μας ενέργεια έχει αρχίσει να κινείται γύρω από τον εγκέφαλο. Ο διαλογιστής πρέπει να φέρει αυτή τη ζωτική ενέρ­γεια πιο βαθιά, να την κατεβάσει πιο πολύ προς τα κά­τω, πιο πολύ προς το κέντρο, πρέπει να τη γυρίσει πίσω. Πώς μπορεί να τη γυρίσει πίσω; Για να κατανοηθεί αυ­τό, πρέπει να κατανοήσουμε κάτι σχετικά με το σώμα, το οποίο είναι το πρώτο βήμα.

Το σώμα δεν θεωρείται ούτε όχημα για το πνευματι­κό ταξίδι ούτε ναός του θεϊκού ούτε όργανο για την α­νακάλυψη του κέντρου της ζωής. Το σώμα αντιμετω­πίζεται είτε από την άποψη της απόλαυσης είτε από την άποψη της μετενσάρκωσης. Και οι δύο αυτές προσεγγίσεις όμως είναι λανθασμένες. Το μονοπάτι προς οτιδήποτε είναι σπουδαίο στη ζωή και προς οτιδήποτε αξίζει να φτάσεις σ’ αυτό βρίσκεται μέσα στο σώμα και πηγαίνει μέσα από το σώμα.

Το σώμα δεν γίνεται αποδεκτό ως ναός, ως πνευμα­τικό μονοπάτι. Και όσο έχουμε τέτοια στάση ζωής, είτε είμαστε παραδομένοι στις απολαύσεις είτε το απαρνιόμαστε. Και στις δύο περιπτώσεις, η συμπεριφορά μας προς το σώμα δεν είναι ούτε σωστή ούτε ισορροπημένη.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Osho 

"Tαξίδι προς τα μέσα"