η στάση του Ζεν απέναντι στο θάνατο

Osho: Η στάση του Ζεν απέναντι στο θάνατο είναι το γέλιο. Ναι, το γέλιο είναι η στάση του Ζεν απέναντι στο θάνατο και απέναντι στη ζωή επίσης, διότι η ζωή κι ο θάνατος δεν είναι χωριστά. Όποια είναι η στάση σου απέναντι στη ζωή θα είναι και η στάση σου απέναντι στο θάνατο, διότι ο θάνατος έρχεται ως το υπέρτατο άνθισμα της ζωής. Η ζωή υπάρχει για τον θάνατο. Η ζωή υπάρχει μέσω του θανάτου. Χωρίς το θάνατο, δεν θα υπάρχει καθόλου ζωή. Ο θάνατος δεν είναι το τέλος αλλά η αποκορύφωση, το κρεσέντο. Ο θάνατος δεν είναι εχθρός, είναι φίλος. Επιτρέπει να υπάρχει η ζωή.

Έτσι λοιπόν, η στάση του Ζεν απέναντι στο θάνατο είναι η ίδια ακριβώς με τη στάση του Ζεν απέναντι στη ζωή – στάση γέλιου, χαράς, γιορτασμού. Κι αν μπορείς να γελάς με το θάνατο, κατά το θάνατο, είσαι ελεύθερος από τα πάντα. Είσαι τότε ελευθερία. Αν δεν μπορείς να γελάς με το θάνατο, δεν θα μπορείς να γελάς ούτε και με τη ζωή, γιατί ο θάνατος έρχεται συνεχώς. Κάθε πράξη στη ζωή, κάθε κίνηση στη ζωή, φέρνει πιο κοντά το θάνατο. Κάθε στιγμή που ζεις έρχεσαι κοντύτερα στο θάνατο. Αν δεν μπορείς να γελάς με το θάνατο, πώς να γελάσεις με τη ζωή και στη διάρκεια της ζωής;

Υπάρχει όμως διαφορά ανάμεσα στους βουδιστές του Ζεν και τις άλλες θρησκείες. Οι άλλες θρησκείες δεν είναι τόσο βαθιές: οι άλλες θρησκείες λένε κι εκείνες ότι δεν υπάρχει λόγος να φοβάσαι το θάνατο, αφού η ψυχή είναι αθάνατη. Αλλά με την ίδια την ιδέα της αθανασίας της ψυχής, ο νους σου αναζητεί την αιωνιότητα και τίποτε άλλο. Με την ίδια την ιδέα της αθανασίας, αρνείσαι το θάνατο, λες ότι δεν υπάρχει θάνατος. 

Λες:΄΄Γιατί να φοβάμαι λοιπόν; Δεν υπάρχει θάνατος. Πρόκειται να ζήσω – αν όχι ως τούτο το σώμα, θα ζω πάντως ως αυτή η ψυχή. Η ουσιώδης μου ύπαρξη θα εξακολουθεί. Γιατί λοιπόν να φοβάμαι το θάνατο; Ο θάνατος δεν θα καταστρέψει εμένα. Εγώ θα παραμείνω, θα εμμένω, θα εξακολουθώ.΄΄
Οι άλλες θρησκείες συμβιβάζονται με την επιθυμία σου να παραμείνεις για πάντα, σου δίνουν παρηγοριά. Λένε: ΄΄Μην ανησυχείς. Θα βρίσκεσαι μέσα σε κάποιο άλλο σώμα, με κάποια άλλη μορφή, πάντως θα εξακολουθείς΄΄
Μοιάζει με προσκόλληση αυτό.

Αλλά το Ζεν προσεγγίζει το θάνατο με τελείως διαφορετικό τρόπο, έναν εξαιρετικά βαθύ τρόπο. Οι άλλες θρησκείες λένε ότι δεν χρειάζεται να ανησυχείς για το θάνατο, διότι η ψυχή είναι αιώνια. Το Ζεν λέει: δεν μπορεί να υπάρξει θάνατος, διότι εσύ δεν υπάρχεις. Δεν υπάρχει κανείς που θα πεθάνει. Δες τη διαφορά – δεν υπάρχει κανείς που θα πεθάνει. Ο εαυτός δεν υπάρχει, επομένως ο θάνατος δεν μπορεί να σου αφαιρέσει τίποτε. Η ζωή δεν μπορεί να σου δώσει τίποτε κι ο θάνατος δεν μπορεί να σου αφαιρέσει τίποτε. Δεν υπάρχει κανείς σκοπός στη ζωή και κανείς σκοπός στο θάνατο. Δεν υπάρχει κανείς που θα πεθάνει. Οι άλλες θρησκείες λένε ότι δεν θα πεθάνεις, επομένως να μην ανησυχείς για το θάνατο.
Το Ζεν λέει: δεν υπάρχεις – για ποιον ανησυχείς; Δεν υπάρχει κανείς στη ζωή και δεν θα υπάρχει κανείς στο θάνατο΄ είσαι ένας καθαρός άδειος χώρος. Τίποτε δεν συνέβη εκεί ποτέ.

Osho

This Very Body the Buddha